ਤੀਆਂ

ਪੇਕੀਂ ਲੱਗੀਆਂ ਤੀਆਂ

ਸ਼ਹਿਰ ਦੀ ਕਲੱਬ

ਮਿਸ ਪੰਜਾਬਣ ਚੋਣ

ਗੁਰਮੀਤ ਸੰਧੂ

ਦੁਪਹਿਰਖਿੜੀ

ਖਿੜਨ ਖਿਲਾਰਨ

ਰੰਗਲਾ ਹਾਸਾ

ਦੁਪਹਿਰਖਿੜੀਆਂ

ਕੁਲਪ੍ਰੀਤ ਬਡਿਆਲ

ਤਿਤਲੀ

ਸੁਪਨੇ ਫੜਦੀ

ਦੂਰ ਉਡ ਆਈ

ਇਕ ਤਿਤਲੀ

ਮਿੱਤਰ ਰਾਸ਼ਾ

ਹਵਾ

ਹਵਾ ਨੂੰ ਆਕਾਰ ਦੇਣ

ਖੜ੍ਹ-ਖੜ੍ਹ ਕਰਦੇ ਪੱਤੇ

ਗੋਰੀ ਦੇ ਉਡਦੇ ਵਾਲ

ਗੁਰਪ੍ਰੀਤ

ਬੰਦਾ=ਵੋਟ

ਵਾਹ ਸਰਕਾਰ

ਆਟਾ-ਦਾਲ ਸਸਤਾ

ਲੱਭੇ ਨਾ ਰੋਜ਼ਗਾਰ

ਰਣਜੋਧ ਸਿੰਘ

ਨੈਣ

ਅੱਡੇ ‘ਤੇ ਰੁਕ

ਨੈਣਾਂ ‘ਚ ਝਾਕ

ਤੁਰ ਗਈ,ਬੱਸ

ਗੁਰਮੀਤ ਸੰਧੂ

ਸਾਉਣ ਮਹੀਨਾ

ਬਾਪੂ ਸਿੰਜਦਾ

ਝੋਨਾ ਅਤੇ ਕਮਾਦ

ਮਾਂ ਬਣਾਵੇ ਖੀਰ

ਦਵਿੰਦਰ ਪੂਨੀਆ

ਪੰਜਾਬ-ਯਾਤਰਾ

ਥੋੜ੍ਹਾ ਹੱਸ

ਥੋੜ੍ਹਾ ਰੋ ਆਇਆ ਹਾਂ

ਮੈਂ ਪੰਜਾਬ ਹੋ ਆਇਆ ਹਾਂ

 ਬਲਵਿੰਦਰ ਚਹਿਲ

ਜੋਤਸ਼ੀ

ਸਾਇਕਲ ਤੋਂ ਡਿੱਗਾ

ਦੋ ਥਾਈਂ ਟੁੱਟੀ

ਜੋਤਸ਼ੀ ਦੀ ਲੱਤ

ਬਲਜੀਤ ਪਾਲ ਸਿੰਘ

ਆਰਤੀ

ਚੰਨ ਚੜ੍ਹਿਆ

ਤੇ ਕੁਝ ਤਾਰੇ

ਸੰਧਿਆ ਦੀ ਆਰਤੀ

ਦਵਿੰਦਰ ਪੂਨੀਆ

ਟੁੱਟਦੇ ਟੱਬਰ

ਮਾਰ-ਕੁਟਾਈ ਮਾਪੇ…

ਟੁੱਟਦੇ ਟੱਬਰ ਦੇ

ਬੱਚੇ ਫਿਰਨ ਉਦਾਸੇ

ਅਮਰਜੀਤ ਸਾਥੀ

ਗੀਤ

You rice-field maidens!

The only things not muddy

are the songs you sing

Raizon

 

ਧਾਨ ਲਾਉਂਦੀਓ ਕੁੜੀਓ

ਇਕੋ ਸ਼ੈ ਅਚਿੱਕੜ

ਤੁਹਾਡੇ ਗਾਏ ਗੀਤ

ਰਾਇਜ਼ਾਨ

ਅਨੁਵਾਦ: ਗੁਰਮੀਤ ਸੰਧੂ

 

ਨੋਟ:  ਸੁਹਿਰਦ ਬੇਨਤੀ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਹਾਇਕੂ ਦੀ ਰੂਹ ਨੂੰ ਪੰਜਾਬੀ ਅਰਥ ਦੇਣ ਲਈ ਸ਼ਾਇਦ ਮੈਂ ਅਸਮਰਥ ਰਿਹਾ ਹੋਵਾਂ। ਮੇਰੀ ਇਹ ਇਛਾ ਹੈ ਕਿ ਪਾਠਕ ਇਹਦੇ ਹੋਰ ਢੁਕਵੇਂ ਅਰਥ ਕਰਕੇ ਭੇਜਣ ਤਾ ਕਿ ਇਸ ਸੰਵਾਦ ਰਾਹੀਂ ਇਹਦੇ ਯੋਗ ਅਰਥਾਂ ਦਾ ਨਿਰਣਾ ਹੋ ਸਕੇ।

 

 

ਫੁੱਲ

ਫੁੱਲ ਪੱਥਰ ‘ਤੇ ਡਿੱਗਾ

ਨਾ ਜਖ਼ਮੀ ਹੋਇਆ

ਨਾ ਜਖ਼ਮੀ ਕੀਤਾ

ਮਿੱਤਰ ਰਾਸ਼ਾ

ਆਸ

ਲੱਗਾ ਬਿਜਲੀ ਕੱਟ –

ਖੇਤ ਭਰਨ ਨੂੰ ਬੈਠਾ

ਬੱਦਲ਼ ਕੋਸੇ ਜੱਟ

ਦਰਬਾਰਾ ਸਿੰਘ

ਚੰਨ

on shore alone

as the ebbing tide

takes the moon away

L. A. Davidson

ਸਾਗਰ ਕੰਢੇ ‘ਕੱਲਾ

ਭਾਟਾ ਲਹਿਰ ਲੈਗੀ

ਚੰਨ ਵੀ ਨਾਲ਼

ਐੱਲ. ਏ. ਡੇਵਿਡਸਨ

ਅਨੁਵਾਦ: ਅਮਰਜੀਤ ਸਾਥੀ

ਮੇਲਾ

ਭਰਿਆ ਮੇਲਾ

ਧੱਕੇ ਰੌਲ਼ਾ ਰੱਪਾ

ਉੱਜੜੇ ਕਾਂਵਾਂ ਰੌਲ਼ੀ

ਅਮਰਜੀਤ ਸਾਥੀ

ਬਾਏ

ਬਾਏ ਆਖਦੇ

ਰੁੱਖਾਂ ਨੂੰ ਪੱਤੇ

ਧਰਤੀ ਚੁੰਮਣ

ਗੁਰਪ੍ਰੀਤ

ਬਾਂਦਰਕੀਲਾ

ਨੇਤਾ ਜੁੱਤਮ-ਜੁੱਤੀ –

ਬੱਚਿਆਂ ਦੀ ਖੇਡ

ਬਾਂਦਰਕੀਲਾ

ਗੁਰਿੰਦਰਜੀਤ

ਹਵੇਲੀ

On the roof

Of the tenement

Sunflowers

L. A. Davidson

ਹਵੇਲੀ ਦੀ

ਛੱਤ ‘ਤੇ

ਸੂਰਜਮੁਖੀ

ਐੱਲ. ਏ. ਡੇਵਿਡਸਨ

ਅਨੁਵਾਦ: ਅਮਰਜੀਤ ਸਾਥੀ

ਰਾਹੀ

ਰੇਲ ਗੱਡੀ ਦੌੜੇ ਅੱਗੇ

ਰੁੱਖ ਭੱਜਣ ਪਿਛੇ

ਰਾਹੀ ਲਾਈ ਟਿਕਟਿਕੀ

ਬਲਵਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਚਾਹਲ

ਰੁਝੇਵਾਂ

ਰੁੱਝਿਆ ਜੋੜਾ

ਇਕ ਹੱਥ ਬੇਲਣਾ

ਦੂਜੇ ਚਿਮਟਾ

ਗੁਰਮੀਤ ਸੰਧੂ

ਘਰ

ਨਿੰਮ ਦਾ ਰੁੱਖ

ਤਣੇ ‘ਚ ਖੋੜ੍ਹ

ਤੋਤੇ ਦਾ ਘਰ

ਬਲਜੀਤਪਾਲ ਸਿੰਘ

ਟੁੱਟਿਆ ਤਾਰਾ

ਟੁੱਟਿਆ ਪੱਤਾ

ਡਿੱਗਿਆ ਜ਼ਮੀਨ ‘ਤੇ

ਤਾਰਾ ਬਲੈਕ ਹੋਲ ‘ਚ

ਅੰਬਰੀਸ਼

ਵਾਪਸੀ

ਜੰਗ ਦੇ ਮੈਦਾਨ ‘ਚ

ਹੱਥ ਤੇ ਪੈਰ ਛੱਡ

ਫੌਜੀ ਮੁੜਿਆ ਪਿੰਡ

ਮਿੱਤਰ ਰਾਸ਼ਾ

ਖ਼ਬਰ

ਪਰਦੇਸੀਂ ਵਸਦੇ ਨੂੰ

ਦਿੱਤੀ ਖ਼ਬਰ ਗਵਾਢੀ

ਬਾਪੂ ਹੋ ਗਿਆ ਪੂਰਾ

ਦਰਬਾਰਾ ਸਿੰਘ

ਚੱਕੀ ਰਾਹਾ

In the graveyard pine

The quiet knock knock

Of the woodpecker

Paul Williams

ਕਬਰਸਤਾਨ ਦੇ ਚੀੜ੍ਹ ‘ਚ

ਚੱਕੀਰਾਹੇ ਦੀ

ਹਲਕੀ ਜਿਹੀ ਟਕ ਟਕ

ਪਾਲ ਵਿਲਿਅਮਜ਼

ਅਨੁਵਾਦ: ਅਮਰਜੀਤ ਸਾਥੀ

ਸਾਂਝਾ ਨਲ਼ਕਾ

ਰੋਟੀ ਟਾਇਮ

ਸਾਂਝਾ ਨਲ਼ਕਾ

ਲੰਮੀ ਲਾਇਨ

ਗੁਰਿੰਦਰਜੀਤ ਸਿੰਘ

ਬਿਨ ਪਰਛਾਂਵੇਂ

In the large shadow

A white horse

With no shadow

Anna Vakar

ਵੱਡੇ ਪਰਛਾਂਵੇਂ ਵਿਚ

ਇਕ ਸਫੈਦ ਘੋੜਾ

ਬਿਨ ਪਰਛਾਂਵੇਂ

ਐਨਾ ਵਾਕਰ

ਅਨੁਵਾਦ: ਅਮਰਜੀਤ ਸਾਥੀ

ਮਿੱਟੀ

ਮਿੱਟੀ ਮਿੱਟੀ ਰਲ਼ੇ –

ਜਲ ਪਰਵਾਹੇ ਫੁੱਲ

ਬੈਠੇ ਦਰਿਆ ਤਲੇ

ਅਮਰਜੀਤ ਸਾਥੀ

ਦੋਚਿੱਤੀ

ਅਮ੍ਰਿਤ ਵੇਲ਼ੇ ਮੀਂਹ

ਸੋਚਾਂ ਸੁਣਾਂ ਗੁਰਬਾਣੀ

ਕਿ ਆਵਾਜ਼ ਮੀਂਹ ਦੀ

ਅੰਬਰੀਸ਼

ਛੱਤਾ

ਛੱਤੇ ਅੰਦਰ ਦੋਵੇਂ –

ਮਿੱਠਾ ਮਖਿਆਲ਼ ਵੀ

ਮੱਖੀਆਂ ਦੇ ਡੰਗ ਵੀ

ਦਰਬਾਰਾ ਸਿੰਘ

ਖੁਸ਼ਬੂ

ਤਿਤਲੀਆਂ –

ਉਡਾਈ ਫਿਰਦੀ

ਫੁੱਲਾਂ ਦੀ ਖੁਸ਼ਬੂ

ਮਿੱਤਰ ਰਾਸ਼ਾ

ਚੰਡੋਲ

Abandoned ferris wheel

Encircling

The silence

Vincent Tripi

ਸੁੱਨਾਂ ਚੰਡੋਲ

ਚੱਕਰ ਲਾ ਰਿਹਾ

ਚੁੱਪ ਦੁਆਲ਼ੇ

ਵਿਨਸੈਂਟ ਟਰਿਪਾਈ

ਅਨੁਵਾਦ: ਅਮਰਜੀਤ ਸਾਥੀ

ਹਨੇਰੀ

ਹਾੜ ਦੀ ਹਨੇਰੀ

ਮੜ੍ਹੀਆਂ ਦੀ ਮਿੱਟੀ

ਵਿਰਲਾਂ ਵਿਚੋਂ ਆਈ

ਗੁਰਮੀਤ ਸੰਧੂ

ਕਤਾਰ

ਮੰਦਰ ਬਾਹਰ

ਮੰਗਤਿਆਂ ਦੀ ਕਤਾਰ

ਅੰਦਰ ਭਗਤਾਂ ਦੀ

ਗੁਰਪ੍ਰੀਤ

ਬਿੱਲੀ

ਬਿੱਲੀ ਬੋਲੀ

ਭੱਜੇ ਆਉਣ

ਸਾਰੇ ਬਲੂੰਗੜੇ

ਗੁਰਨੈਬ ਮਘਾਣੀਆ

ਮਹਿਕ ਮਿੱਟੀ ਦੀ

only the stone-smell

tells of it …

summer rain

Kenneth Tanemura

ਪੱਥਰਾਂ ਦੀ ਮਹਿਕ

ਹੀ ਦੱਸਦੀ ਕਿ …

ਹੈ ਜੇਠ-ਹਾੜ੍ਹ ਦੀ ਬਰਖਾ

ਕੈਨੇਥ ਤਾਨੇਮੂਰਾ

ਅਨੁਵਾਦ: ਅਮਰਜੀਤ ਸਾਥੀ

ਮਮੋਲੀਆਂ

ਮੇਰਿਜ ਪੈਲੇਸ ਸੰਗੀਤ

ਧਮਕ ਦਿਲ ਨੂੰ ਪਵੇ –

ਮਮੋਲੀਆਂ ਚੁਗਣ ਚੁੱਪ ਚਾਪ

ਅੰਬਰੀਸ਼

ਢਲ਼ਦਾ ਸੂਰਜ

ਸੂਰਜ ਢਲ਼ ਰਿਹਾ

ਬਾਬਾ ਗਿਣ ਰਿਹਾ

ਉਮਰ ਦੇ ਸਾਲ

ਮਿੱਤਰ ਰਾਸ਼ਾ

ਸ਼ਾਂਤੀ-ਪਾਠ

ਸ਼ਾਂਤੀ-ਪਾਠ ਦੀ ਸ਼ਾਨ

ਚੁਗਣ ਆਏ ਕਾਂ

ਹੈਰਾਨ ਪਰੇਸ਼ਾਨ

ਦਰਬਾਰਾ ਸਿੰਘ

ਗੁਲਾਬ

a single rose

blooming in the sunlight

and in my eyes

Kenneth Tanemura

ਇਕ ਗੁਲਾਬ

ਖਿੜਿਆ ਧੁੱਪੇ

ਤੇ ਮੇਰੀਆਂ ਅੱਖਾਂ ਵਿਚ

ਕੈਨੇਥ ਤਾਨੇਮੂਰਾ

ਅਨੁਵਾਦ: ਅਮਰਜੀਤ ਸਾਥੀ

ਸਾਉਣ ਮਹੀਨਾ

ਬਾਪੂ ਸਿੰਜਦਾ

ਝੋਨਾ ਅਤੇ ਕਮਾਦ

ਮਾਂ ਬਣਾਵੇ ਖੀਰ

ਦਵਿੰਦਰ ਪੂਨੀਆ

ਤਿਰਾਵਲ

ਸੰਗਤ ਆਈ ਥੋੜੀ

ਤਿਰਾਵਲ ਭਰੀ ਪਰਾਂਤ

ਕੀਤਾ ਜਲ ਪਰਵਾਹ

ਅਨਾਮ

ਨੋਟ: ਤਿਰਾਵਲ:  ਆਟੇ, ਘੀ ਅਤੇ ਮਿੱਠੇ ਦਾ ਇਕੋ ਜਿਹੀ ਮਿਕਦਾਰ ਨਾਲ਼ ਬਣਾਇਆ ਪੜਾਹ ਪਰਸ਼ਾਦ।

ਇਕੱਲ

alone in the rain –

even my shadow

washed away

Dorothy Mclaughlin

ਮੀਂਹ ਵਿਚ ਇਕੱਲੀ-

ਮੇਰਾ ਪਰਛਾਵਾਂ ਵੀ

ਵਹਿ ਗਿਆ

ਡੌਰੋਥੀ ਮੈੱਕਲਾਲਿਨ

ਅਨੁਵਾਦ: ਅਮਰਜੀਤ ਸਾਥੀ

ਘੁੱਗੀਆਂ

ਸੈਨਿਕ ਦਾ ਬੁੱਤ

ਮੋਢੇ ਬੈਠਾ

ਘੁੱਗੀਆਂ ਦਾ ਜੋੜਾ

ਗੁਰਮੀਤ ਸੰਧੂ

ਪੱਤੀਆਂ

ਪੱਥਰਾਂ ‘ਤੇ ਪੱਤੀਆਂ

ਲਿਖ ਰਹੀਆਂ

ਫੁੱਲਾਂ ਦਾ ਸਿਰਨਾਵਾਂ

ਮਿੱਤਰ ਰਾਸ਼ਾ

ਕਾਮਨਾ

ਸਾਗਰ ਕੰਢੇ ਬੰਦਾ

ਸਿੱਪੀਆਂ ਚੁਗਦਾ ਗਾਵੇ

‘ਮੋਤੀ ਤੇ ਮੰਦਰ ਉੱਸਰੇ’

ਦਰਬਾਰਾ ਸਿੰਘ

ਝੜਦੇ ਪੱਤੇ

a few red tomatoes

among the hard, green ones-

falling leaves

Barbara McCoy

ਕੁਝ ਲਾਲ ਟਮਾਟਰ

ਸਖਤ, ਹਰਿਆਂ ਵਿਚਕਾਰ –

ਝੜਦੇ ਪੱਤੇ

ਬਾਰਬਰਾ ਮੈੱਕਕੁਆਇ

ਅਨੁਵਾਦ: ਅਮਅਰਜੀਤ ਸਾਥੀ

ਗਲਵਕੜੀ

ਰਾਮ ਰਹੀਮ ਮਿਲੇ

ਮੰਦਰ ਮਸਜਿਦ ਬਾਹਰ

ਗਲਵਕੜੀ ਪਾ ਕੇ

ਗੁਰਪ੍ਰੀਤ

ਖੜ-ਸੁੱਕ

barren maple

in a spider’s web

a dry leaf

Minna Lerman

ਖੜ-ਸੁੱਕ ਮੇਪਲ

ਮੱਕੜੀ ਜਾਲ਼ੇ ਫਸਿਆ

ਇਕ ਸੁੱਕਿਆ ਪੱਤਾ

ਮਿੱਨਾ ਲਰਮੈਨ

ਅਨੁਵਾਦ: ਅਮਰਜੀਤ ਸਾਥੀ

ਹਾਏ! ਗੋਡੇ

ਅਰਦਾਸ ਲਈ ਉਠਿਆ

ਬਾਬੇ ਮੂਹੋਂ ਨਿਕਲਿਆ

‘ਹਾਏ ਗੋਡੇ! ਸਤਨਾਮ’

ਅਮਰਜੀਤ ਸਾਥੀ

ਅਲਵਿਦਾ

ਸਿੱਲ੍ਹੀ ਸਵੇਰ –

ਅਲਵਿਦਾ ਵੇਲੇ

ਚੜ ਰਿਹਾ ਸੂਰਜ

ਦਵਿੰਦਰ ਪੂਨੀਆ

ਸੁੱਕੀ ਧਰਤੀ

ਸੂਰਜ ਭਖਿਆ

ਰੁੱਸੀ ਧਰਤੀ

ਹੰਝੂਆਂ ਭਰੀ ਘਟਾ

ਗੁਰਿੰਦਰਜੀਤ ਸਿੰਘ

ਮੀਂਹ

ਸਾਉਣ ਦਾ ਮੀਂਹ —

ਮਾਂ ਮਾਰੇ ‘ਵਾਜਾਂ

ਬੱਚੇ ਲਹੁਣ ਕਮੀਜ਼ਾਂ

ਗੁਰਮੀਤ ਸੰਧੂ

ਇਕੱਲਾ

ਇਕ ਪੱਤਾ

ਪੱਤਿਆਂ ਦੇ ਢੇਰ ਤੋਂ

ਪਰ੍ਹਾਂ ਇੱਕਲਾ

ਗੁਰਪ੍ਰੀਤ

ਬਿੱਲੀ

ਰਸਤਾ ਕੱਟਦੀ

ਬਿੱਲੀ ਸੜਕ ‘ਤੇ

ਗਈ ਕੱਟੀ ਆਪ

ਗੁਰਨੈਬ ਮਘਾਣੀਆ

ਕਾਂ ਕਾਂ

ਕੋਇਲ ਦਾ ਗੀਤ

ਕਾਂਵਾਂ ਦਬੋਚ ਲਿਆ

ਕਾਂ ਕਾਂ ਹੋਣ ਲੱਗੀ

ਮਿੱਤਰ ਰਾਸ਼ਾ

ਅਕਸ

ਪਾਣੀ ਅੰਦਰ ਅਕਸ

ਆਪੇ ਬਣਦੇ ਮਿਟਦੇ

ਨਾ ਜੰਮਦੇ ਨਾ ਮਰਦੇ

ਦਰਬਾਰਾ ਸਿੰਘ

ਜੰਗਾਲ

railroad track

thick with rust

a sunflower ripens

Magnus Homestead

ਰੇਲ ਦੀ ਪਟੜੀ

ਮੋਟੇ ਜੰਗਾਲ ਭਰੀ

ਫੁੱਲ ਸੂਰਜਮੁਖੀ ਪੱਕੇ

ਮੈਗਨਸ ਹੋਮਸਟੈੱਡ

ਅਨੁਵਾਦ: ਅਮਰਜੀਤ ਸਾਥੀ

ਚੁੱਪ

ਬਿੱਲੀ ਬੋਲੀ

ਚੁੱਪ ਹੋ ਗਿਆ

ਗਾਉਂਦਾ ਪਰਿੰਦਾ

ਬਲਜੀਤ ਪਾਲ ਸਿੰਘ