About

ਹਾਇਕੂ: ਹਾਇਕੂ ਕਵਿਤਾ ਜਪਾਨੀ ਬੋਲੀ ਵਿਚ ਕਈ ਸੌ ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਲਿਖੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਇਹ ਬਹੁਤ ਹੀ ਸੰਖੇਪ ਅਤੇ ਸਰਲ ਬੋਲੀ ਵਿਚ ਲਿਖੀ ਪਰ ਬੜੀ ਸਮਰੱਥਾ ਵਾਲ਼ੀ ਸਿਨਫ਼ (genre) ਹੈ। ਹਾਇਕੂ ਬਾਰੇ ਕੁਝ ਮੁਢਲੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਲੇਖ ‘ਹਾਇਕੂ ਕੀ ਹੈ’ ਵਿਚ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਹੈ।

ਹਾਇਗਾ: ਹਾਇਕੂ ਨਾਲ ਹੀ ਜੁੜਦਾ ਇਕ ਹੋਰ ਸਾਹਿਤਕ ਰੂਪ ਹੈ ਜਿਸ ਨੂੰ ਹਾਇਗਾ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਜਾਪਾਨੀ ਸ਼ਬਦ ਹਾਇਗਾ ਦੇ ਅਰਥ ਹਨ ‘ਚਿਤਰ ਕਵਿਤਾ’ (ਚਿਤਰ+ਹਾਇਕੂ)। ਹਾਇਗਾ ਬਾਰੇ ਜਾਣਕਾਰੀ ਲੇਖ “ਹਾਇਗਾ ਕੀ ਹੈ?” ਵਿਚ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਹੈ।

ਹਾਇਬਨ: ਜਾਪਾਨੀ ਭਾਸ਼ਾ ਦੇ ਸ਼ਬਦ ਹਾਇਬਨ ਦੇ ਅਰਥ ਹਨ ‘ਵਾਰਤਕ ਕਵਿਤਾ’ (ਵਾਰਤਕ+ਹਾਇਕੂ)। ਇਸ ਸਿਨਫ਼ ਬਾਰੇ ਮੁਢਲੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਲੇਖ ‘ਹਾਇਬਨ ਕੀ ਹੈ ?’ ਵਿਚ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਹੈ। ਆਸ ਹੈ ਪੰਜਾਬੀ ਪਾਠਕ ਇਸ ਨੂੰ ਕਬੂਲ ਕਰਨਗੇ।

ਤਾਨਕਾ: ਜਪਾਨੀ ਭਾਸ਼ਾ ਦੀ ਇੱਕ ੧੩੦੦ ਸਾਲ ਪੁਰਾਣੀ ਸਿਨਫ਼ ਹੈ ਜੋ ਹਾਇਕੂ ਨਾਲੋਂ ਵੀ ਪਹਿਲਾਂ ਜਪਾਨੀ ਸੱਭਿਆਚਾਰ ਦੇ ਵੱਖ ਵੱਖ ਪਹਿਲੂਆਂ ਨੂੰ ਰੂਪਮਾਨ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਹਾਇਕੂ ਵਾਂਗ ਹੀ ਇਸਨੂੰ ਹੋਰਨਾਂ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਵੱਲੋਂ ਅਪਣਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਤਾਨਕਾ ਕਵਿਤਾਵਾਂ ਦਾ ਵਿਸ਼ਾ ਪਿਆਰ, ਮੌਸਮ, ਵਿਛੋੜਾ ਆਦਿ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਤਾਨਕਾ ਖਿਆਲ ਅਤੇ ਭਾਵ ਪੱਖੋਂ ਹਾਇਕੂ ਵਾਂਗ ਹੀ ਮੌਸਮ ਅਤੇ ਕੁਦਰਤ ਨੂੰ ਹੀ ਪ੍ਰਗਟਾ ਦਾ ਮਾਧਿਅਮ ਮੰਨਦਾ ਹੈ, ਪਰ ਹਮੇਸ਼ਾ ਨਹੀਂ। ਹੋਰ ਜਾਣਕਾਰੀ ਲੇਖ ‘ਤਾਨਕਾ ਕੀ ਹੈ’ ਵਿਚ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਹੈ।

‘ਹਾਇਕੂਪੰਜਾਬੀ’ ਬਲਾਗ ਨੇ 11 ਅਗਸਤ 2008 ਨੂੰ ਇਕ ਸਾਲ ਪੂਰਾ ਕਰ ਲਿਆ ਅਤੇ ਇਸ ਸਮੇ ਵਿਚ ਕੁੱਲ 9012 ਦਫਾ ਪਾਠਕਾਂ ਨੇ ਬਲਾਗ ‘ਤੇ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀ-ਚਰਨ ਪਾਏ। ਬਲਾਗ ਦੇ ਦੂਜੇ ਸਾਲ ਵਿਚ ਹਾਇਕੂ ਨਾਲ਼ ਹੀ ਜੁੜੀ ਇਕ ਹੋਰ ਸਿਨਫ਼ ਨੂੰ ਵੀ ਅਰੰਭ ਕੀਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ।

11 ਅਗਸਤ 2009 ਨੂੰ ਹਾਇਕੂ ਪੰਜਾਬੀ ਬਲਾਗ ਨੇ ਦੋ ਸਾਲ ਪੂਰੇ ਕਰ ਲਏ ਅਤੇ ਇਸ ਸਾਲ ਦੌਰਾਨ 51604 ਵਾਰ ਬਲਾਗ ਦਰਸ਼ਕਾਂ ਨੇ ਕਲਿੱਕ ਕੀਤਾ।

11 ਅਗਸਤ 2010 ਨੂੰ ਹਾਇਕੂ ਪੰਜਾਬੀ ਬਲਾਗ ਨੇ ਤਿੰਨ ਸਾਲ ਪੂਰੇ ਕਰ ਲਏ ਅਤੇ ਇਸ ਸਾਲ ਦੌਰਾਨ 88719 ਵਾਰ ਬਲਾਗ ਦਰਸ਼ਕਾਂ ਨੇ ਕਲਿੱਕ ਕੀਤਾ। ਇਸ ਵੇਲੇ ਕੁੱਲ ਗਿਣਤੀ 149335 ਹੈ।

ਜੇ ਤੁਸੀ ਹਾਇਕੂ, ਹਾਇਗਾ ਜਾਂ ਹਾਇਬਨ ਲਿਖਦੇ ਹੋ ਤਾਂ ਇਸ ਬਲਾਗ ਵਿਚ ਛਪਣ ਲਈ ਭੇਜ ਸਕਦੇ ਹੋ। ਤੁਹਾਡੇ ਵਿਚਾਰਾਂ ਦੀ ਉਡੀਕ ਹੈ ਜੋ ਤੁਸੀ ਹਰ ਇੰਦਰਾਜ (entry) ਦੇ ਅਖੀਰ ਵਿਚ ਦਿੱਤੇ ਬਟਨ comments ਨੂੰ ਕਲਿਕ ਕਰਕੇ ਲਿਖ ਸਕਦੇ ਹੋ ਜਾਂ ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਪਤੇ ਉੱਤੇ ਈਮੇਲ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹੋ।

sathitiwana@gmail.com

ਧੰਨਵਾਦ ਸਹਿਤ

ਅਮਰਜੀਤ ਸਾਥੀ

ਗੁਰਮੀਤ ਸੰਧੂ

ਗੁਰਪ੍ਰੀਤ

ਜਸਵਿੰਦਰ ਸਿੰਘ