Monthly Archives: ਅਗਸਤ 2009

ਰੌਸ਼ਨੀ

31 ਸੋਮਵਾਰ ਅਗ. 2009

Posted by in ਕੁਦਰਤ/Nature, ਗੁਰਪਰੀਤ ਗਿੱਲ, ਜੀਵਨ/Life

≈ 2 ਟਿੱਪਣੀਆਂ

ਅਸਮਾਨ ‘ਚ ਚੰਨ

ਕਮਰੇ ‘ਚ ਬੱਲਬ

ਅੱਖਾਂ ‘ਚ ਰੌਸ਼ਨੀ

ਗੁਰਪਰੀਤ ਗਿੱਲ

ਸਹਿਹੋਂਦ

28 ਸ਼ੁੱਕਰਵਾਰ ਅਗ. 2009

Posted by in ਅਨੁਵਾਦ, ਅਮਰੀਕਾ/USA, ਜੌਨ ਬਰੈਂਡੀ/John Brandi

≈ 1 ਟਿੱਪਣੀ

Under an elm shared

by hummingbird, finch, and magpie

I read about Gaza.

John Brandi

ਦੇਵਦਾਰ ਦੇ ਥੱਲੇ ਬੈਠਾ

ਹੰਮਿੰਗਬਰਡ, ਚਿੜੀ ਅਤੇ ਗੁਟਾਰ ਨਾਲ਼

ਮੈ ਪੜ੍ਹ ਰਿਹਾ ਗਾਜ਼ਾ ਬਾਰੇ

ਜੌਨ ਬਰੈਂਡੀ

ਅਨੁਵਾਦ: ਅਮਰਜੀਤ ਸਾਥੀ

ਨੋਟ: hummingbird = ਇਕ ਤਪਤ-ਖੰਡੀ(tropical) ਨਿੱਕਾ ਜਿਹਾ ਬਹੁਰੰਗਾ ਪੰਛੀ ਜਿਸਦੇ ਪੰਖ ਬਹੁਤ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ਼ ਫੜਫੜਾਉਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਗੁੰਜ ਪੈਦਾ ਕਰਦੇ ਹਨ।

ਲਘੂ ਜੀਵਨਕਾਲ

25 ਮੰਗਲਵਾਰ ਅਗ. 2009

Posted by in ਅਨੁਵਾਦ, ਕੁਦਰਤ/Nature, ਜਾਪਾਨ/Japan

≈ ਟਿੱਪਣੀ ਕਰੋ

flickering lights

of fireflies

forebode their short lives

Kawabata Bosha (1900-1941)

ਜੁਗਨੂਆਂ ਦੀ

ਜਗਦੀ-ਬੁਝਦੀ ਰੋਸ਼ਨੀ –

ਛੋਟੇ-ਜੀਵਨਕਾਲ ਦਾ ਸੰਕੇਤ

ਕਾਵਾਬਾਟਾ ਬੋਸ਼ਾ (੧੯੦੦-੧੯੪੧)

ਅਨੁਵਾਦ: ਅਮਰਜੀਤ ਸਾਥੀ

ਵਿਚਾਰ ਵਟਾਂਦਰਾ

24 ਸੋਮਵਾਰ ਅਗ. 2009

Posted by in ਅਮਰਜੀਤ ਸਾਥੀ, ਕੁਲਪ੍ਰੀਤ ਬਡਿਆਲ, ਗੁਰਿੰਦਰਜੀਤ ਸਿੰਘ, ਦਰਬਾਰਾ ਸਿੰਘ, ਬਲਰਾਜ ਚੀਮਾ, ਹਾਇਕੂ ਕੀ ਹੈ/What is haiku

≈ 2 ਟਿੱਪਣੀਆਂ

ਨਿਮਨ ਲਿਖਤ ਹਾਇਕੂ ਵਾਰੇ, ਜੋ ੧੯ ਜੁਲਾਈ ਨੂੰ ਛਪੀ ਸੀ, ਸੁਹਿਰਦ ਮਿੱਤਰਾਂ ਨੇ ਆਪੋ ਆਪਣੇ ਵਿਚਾਰ ਦਿੱਤੇ ਹਨ ਜੋ ਹਾਇਕੂ ਵਿਧਾ ਵਾਰੇ ਮਹੱਤਵ ਪੂਰਨ ਅਤੇ ਜਾਣਕਾਰੀ ਭਰਪੂਰ ਹਨ। ਹਾਇਕੂ ਅਤੇ ਟਿੱਪਣੀਆਂ ਹੇਠ ਦਿੱਤੀਆਂ ਜਾ ਰਹੀਆਂ ਹਨ ਤਾਂ ਜੋ ਇਸ ਵਿਸ਼ੇ ਉੱਤੇ ਹੋਰ ਵਿਚਾਰ ਵਟਾਂਦਰਾ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕੇ। ਕਿਰਪਾ ਕਰਕੇ ਅਪਣੇ ਵਿਚਾਰ ਜਰੂਰ ਲਿਖੋ ਜੀ।

ਜਦੋਂ ਤੀਕ ਚੁੱਪ ਸੀ

ਅਣਕਿਹਾ ਕੋਲ਼ ਸੀ

ਬੋਲਕੇ ਗੁਆ ਲਿਆ

ਅਮਰਜੀਤ ਸਾਥੀ

ਕੁਲਪ੍ਰੀਤ ਬਡਿਆਲ: Beautiful – this is one of those amazing Aha !! moments where the haiku can make you feel exactly what the poet felt.

ਦਰਬਾਰਾ ਸਿੰਘ: khubsurat expression ,khubsurat bhav
donan da nhin jbav
pathak laon hisab

band muthi te khuli di dastan

ਬਲਰਾਜ ਚੀਮਾ: To me , sir, the idea and its expression is great, and can claim its place among the rare gems in the realm of ideas.
Haiku would question the suggestion of idea howsoever noble it be!
My humble suggestion!

ਗੁਰਿੰਦਰਜੀਤ ਸਿੰਘ: Saathi Sahib!
Cheema Sahib wala vichaar mere vi dil ch ayea siii…

Otherwise, inha 3 lines which everything is great.

ਅਮਰਜੀਤ ਸਾਥੀ: ਚੀਮਾ ਸਾਹਿਬ ਅਤੇ ਗੁਰਿੰਦਰਜੀਤ ਜੀ ਤੁਹਾਡੇ ਕਿੰਤੂ ਬੜੇ ਵਾਜਬ ਹਨ। ਮੈਨੂੰ ਵੀ ਇਕ ਨਜ਼ਰ ਇਸ ਤਰਾਂ ਹੀ ਮਹਿਸੂਸ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਪਰ ਆਓ ਵਿਚਾਰ ਕਰੀਏ ਕਿ ਕੀ ਇਹ ਹਾਇਕੂ ਕਿਸੇ ਪੱਧਰ ‘ਤੇ ਹਾਇਖੂ ਦੀ ਵਿਧਾ ਉੱਤੇ ਪੂਰਾ ਉਤਰ ਦਾ ਹੈ ਜਾਂ ਨਹੀਂ। ਪਹਿਲਾਂ ਹਾਇਕੂ ਦੇ ਬੁਨਿਆਦੀ ਗੁਣਾਂ ਨੂੰ ਨਿਸ਼ਚਤ ਕਰ ਲਈਏ:

੧. ਹਾਇਕੂ ਦਾ ਮੂ਼ਲ ਆਧਾਰ ‘ਹਾਇਕੂ ਛਿਣ’ ਹੈ। ਭਾਵ ਕਿਸੇ ਘਟਨਾ ਦਾ ਉਹ ਛਿਣ ਜਿਸ ਨੇ ਕਵੀ ਨੂੰ ਆਨੰਦ ਦਾ, ਆਹਾ! ਦਾ, ਦਰਦ ਦਾ, ਪੀੜ ਦਾ, ਇਕੱਲ ਦਾ, ਜਾਂ ਹੋਰ ਕੋਈ ਅਲੌਕਿਕ ਅਹਿਸਾਸ ਕਰਵਾਇਆ ਹੈ ਜੋ ਉਹ ਪਾਠਕਾਂ ਨਾਲ਼ ਸਾਂਝਾ ਕਰਨਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਹੈ।

੨. ਕਵੀ ਨੇ ਉਸ ‘ਹਾਇਕੂ ਛਿਣ’ ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਬਿੰਬਾ ਰਾਹੀਂ ਪਰਗਟ ਕਰਨਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਰਾਹੀਂ ਉਸ ਨੂੰ ਇਹ ਅਨੁਭਵ ਹੋਇਆ ਹੋਵੇ। ਜਿਸ ਲਈ ਉਹ ਦੇਖੇ(visual), ਸੁਣੇ (aural), ਸੁੰਘੇ (smell), ਛੋਹੇ (touch), ਚੱਖੇ(taste) ਬਿੰਬਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ਼ ਹੀ ਜਾਪਾਨੀ ਹਾਇਕੂ ਵਿਧਾ ਅਨੁਸਾਰ ਇਕ ਛੇਵੇਂ ਇੰਦਰੀ-ਬੋਧ ਨੂੰ ਵੀ ਸਵੀਕਾਰ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਜੋ ਸਮੁੱਚੇ ਇੰਦਰੀ-ਬੋਧ(senses) ਅਤੇ ਮਨ (mind) ਦੀ ਸਾਂਝੀ ਕਿਰਤ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।

ਇਸ ਹਾਇਕੂ ਵਿਚ ‘ਹਾਇਕੂ ਛਿਣ’ ਉਹ ਪਲ ਹੈ ਜਦੋਂ ਕਵੀ ਨੂੰ ਕੁਝ ਕਹਿਕੇ ਇਹ ਅਹਿਸਾਸ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਉਸ ਨੂੰ ਇਹ ਕਹਿਣਾ ਨਹੀਂ ਚਾਹੀਦਾ ਸੀ। ਪਰ ਨਾਲ਼ ਹੀ ਦੋ ਵਿਅਕਤੀਆਂ ਦਾ ਆਪਸ ਵਿਚ ਜਾਂ ਕੁਝ ਲੋਕਾਂ ਨਾਲ਼ ਵਾਰਤਾਲਾਪ ਕਰਨ ਦਾ ਦ੍ਰਿਸ਼ ਅਤੇ ਕੁਝ ਬੋਲਣ ਦਾ ਬਿੰਬ ਵੀ ਜ਼ਿਹਨ ਵਿਚ ਉੱਭਰਦੇ ਹਨ। ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ ਪਾਠਕ ਦੇ ਮਨ ਵਿਚ ਵੀ ਇਸ ਤਰਾਂ ਦੀ ਕੋਈ ਵਾਪਰੀ ਹੋਈ ਘਟਨਾ ਯਾਦ ਆ ਗਈ ਹੋਵੇ ਅਤੇ ਉਸ ਦਾ ਅਹਿਸਾਸ ਹੋਰ ਤੀਖਣ ਹੋ ਗਿਆ ਹੋਵੇ। ਜੇ ਇਹ ਹਾਇਕੂ ਪਾਠਕ ਨਾਲ਼ ਇਸ ਤਰਾਂ ਦਾ ਸੰਵਾਦ-ਸੰਚਾਰ ਸਥਾਪਤ ਕਰ ਸਕੀ ਹੈ ਤਾਂ ਹਾਇਕੂ ਵਿਧਾ ਦੇ ਘੇਰੇ ਵਿਚ ਆ ਸਕਦੀ ਹੈ।

ਇਸ ਵਿਸ਼ੇ ਨੂੰ ਹੋਰ ਵਿਚਾਰਨ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ ਸੋ ਕਿਰਪਾ ਕਰਕੇ ਅਪਣੇ ਵਿਚਾਰ ਜਰੂਰ ਸਾਂਝੇ ਕਰੋ ਜੀ।

ਬਲਰਾਜ ਚੀਮਾ: I still feel the moment was well served by the first line when it reads -as long as it is mute-
once the the mystrey is shattered and the unsaid is lost, the element of idea or the thought is evoked even in its absence; i mean even if whatever was unexpressed was lost. Again it sounds more like a matter of perception as to whatever was inartculated and the mystery surrounding it, was dissolved into another sphere of nothingness.
May be we can dig deeper into the plane of non-existence and perhaps come up with something more convincing.


ਬੀਜ-ਫੰਬੇ

19 ਬੁੱਧਵਾਰ ਅਗ. 2009

Posted by in ਅਨੁਵਾਦ, ਕੁਦਰਤ/Nature, ਜੀਵਨ/Life

≈ ਟਿੱਪਣੀ ਕਰੋ

My golden dandelion

Has flown asunder

All over the world

 Inna Yegaj, age 5 years, Russia.

 ਮੇਰਾ ਸੁਨਹਿਰੀ ਕਕਰੌਂਦਾ

ਫੰਬਾ ਫੰਬਾ ਉੜਿਆ

ਸਾਰੀ ਦੁਨੀਆਂ ਅੰਦਰ

 ਇੱਨਾ ਏਗਾਜ, ਆਯੂ ੫ ਵਰਸ, ਰੂਸ।

ਅਨੁਵਾਦ: ਅਮਰਜੀਤ ਸਾਥੀ

ਨੋਟ: dandelion = ਕਕਰੌਂਦਾ, ਪੀਲੇ ਫੁੱਲਾਂ ਵਾਲ਼ੀ ਬੂਟੀ ਜਿਸ ਦੇ ਬੀਜ-ਫੰਬੇ ਹਵਾ ਨਾਲ ਦੂਰ ਦੂਰ ਉੜ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।

ਰੱਬ ਦਾ ਘਰ

15 ਸ਼ਨੀਵਾਰ ਅਗ. 2009

Posted by in Angelee Devdhar ਅੰਜਲਿ ਦੇਵਧਰ, ਜੀਵਨ/Life, ਧਰਮ/Religion

≈ ਟਿੱਪਣੀ ਕਰੋ

ਮੰਦਰ ਚਰਚ ਬਥੇਰੇ

ਕੁਝ ਤੇਰੇ ਕੁਝ ਮੇਰੇ

ਰੱਬ ਦਾ ਘਰ ਚੁਫੇਰੇ

ਅੰਜਲਿ ਦੇਵਧਰ

ਨੋਟ: ਆਟਵਾ ਵਿਚ ਹੋ ਰਹੀ ‘ਹਾਇਕੂ ਉੱਤਰੀ ਅਮਰੀਕਾ 2009’ ਕਾਨਫਰੰਸ ਵਿਚ ਭਾਗ ਲੈਣ ਲਈ ਜਾਂਦਿਆਂ  ਰਾਹ ਵਿਚ ਪਹਿਲਾਂ ਸੁਨੈਹਿਰੀ ਗੁੰਬਦ ਵਾਲ਼ਾ ਚਰਚ ਆਇਆ ਫੇਰ ਉੱਚੇ ਮਿਨਾਰ ਵਾਲ਼ਾ ਅਤੇ ਫੇਰ ਤਿੱਖੀਆਂ ਨੋਕੀਲੀਆਂ ਹਰੀਆਂ ਛੱਤਾਂ ਵਾਲਾ ਜਿਸ ਨੂੰ ਵੇਖ ਅੰਜਲਿ ਨੇ ਵਿਸਮਾਦ ਵਿਚ ਆਕੇ ਕਿਹਾ ਸੀ ਉਪਰੋਕਤ ਹਾਇਕੂ।

ਬੁੜ੍ਹਤ ਡੇ

13 ਵੀਰਵਾਰ ਅਗ. 2009

Posted by in ਅਮਰਜੀਤ ਸਾਥੀ, ਕੈਨੇਡਾ/Canada, ਜੀਵਨ/Life

≈ ਟਿੱਪਣੀ ਕਰੋ

ਕੇਕ ਵਿਚਾਲ਼ੇ ਗੱਡੀ –

ਸੱਤਰਾਂ ਦੀ ਥਾਂ ਇਕੋ

ਲਾਲ ਮੋਮਬੱਤੀ

ਅਮਰਜੀਤ ਸਾਥੀ

ਬੁੜ੍ਹਤ ਡੇ: ਇਕ ਉਮਰ ਆਉਂਦੀ ਹੈ ਜਦੋਂ ਜਨਮ ਦਿਨ (ਬਰਥ ਡੇ) ਸੁੰਗੜ ਰਹੇ ਸਰੀਰ, ਘਟ ਰਹੀ ਸਮਰੱਥਾ, ਅਤੇ ਥੋੜੀ ਰਹਿਗੀ ਬਕਾਇਆ ਆਯੂ ਦਾ ਜਸ਼ਨ ਬਣ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਜਿਸ ਨੂੰ ਮੈਂ ਹਾਸੇ ਵਿਚ ‘ਬੁੜ੍ਹਤ ਡੇ’ ਕਿਹਾ ਕਰਦਾ ਹਾਂ।