Category Archives: ਹਰਵਿੰਦਰ ਧਾਲੀਵਾਲ

ਦੀਵਾ

17 ਬੁੱਧਵਾਰ ਜੁਲਾ. 2013

Posted by in ਕੁਦਰਤ/Nature, ਹਰਵਿੰਦਰ ਧਾਲੀਵਾਲ, ਹਾਇਬਨ/Haibun

≈ ਟਿੱਪਣੀ ਕਰੋ

ਤਨਦੀਪ ਤਮੰਨਾ ਦਾ ਕਵਿਤਾ ਸੰਗ੍ਰਿਹ ‘ਇੱਕ ਦੀਵਾ ਇੱਕ ਦਰਿਆ ‘ ਪੜ੍ਹ ਕੇ ਹਟਿਆ ਹਾਂ ..ਕਿਤਾਬ ਬੇਹੱਦ ਚੰਗੀ ਲੱਗੀ ..ਉੱਤਮ ਸ਼ਾਇਰੀ ਪੜ੍ਹਨ ਨੂੰ ਮਿਲੀ ਤਾਂ ਰੂਹ ਤ੍ਰਿਪਤ ਹੋ ਗਈ ..ਕਿਤਾਬ ਪੜ੍ਹਨ ਲਈ ਇੱਕ ਹਫਤੇ ਦਾ ਸਮਾਂ ਲੱਗਿਆ .. ਇਸ ਇੱਕ ਹਫਤੇ ਦੌਰਾਨ ਇੰਝ ਲੱਗਿਆ ਜਿਵੇਂ ਕੋਈ ਅਦੁੱਤੀ ਸ਼ਕਤੀ ਮੈਨੂੰ ਕੁਦਰਤ ਦੇ ਹਰ ਅਚੰਭੇ ਤੋਂ ਜਾਣੂ ਕਰਵਾ ਰਹੀ ਹੋਵੇ ..ਇਸ ਸਮੇਂ ਦੌਰਾਨ ਮੈਂ ਮਨੁੱਖੀ ਜਿੰਦਗੀ ਦੀ ਆਤਮਿਕ ਪੀੜ ਅਤੇ ਸੁਹਜ ਸੁਆਦਾਂ ਨੂੰ ਮਾਣਦਾ ਹੋਇਆ ਚੰਨ ,ਤਾਰੇ, ਸੂਰਜ,ਨਦੀਆਂ ,ਜੰਗਲਾਂ ,ਸਮੁੰਦਰ ,ਝਰਨੇ ,ਕਾਲੇ ਬੱਦਲਾਂ ਆਦਿ ਦੀ ਸੁਭਾਵਕ ਹੀ ਸੈਰ ਕਰਦਾ ਰਿਹਾ ਹਾਂ ..ਇਹੀ ਨਹੀਂ ,ਇੰਝ ਲੱਗਦਾ ਹੈ ਜਿਵੇਂ ਮੈਂ ਅਗਲੇ ਪਿਛਲੇ ਜਨਮਾਂ ਦੀ ਵੀ ਸੈਰ ਕਰ ਲਈ ਹੋਵੇ …

ਆਜੜੀ ਕੁੜੀ ਨੇ

ਧੋਤਾ ਵਗਦੀ ਨਦੀ ‘ਚ ਮੂੰਹ-

ਖਿੜਿਆ ਗੁਲਾਬ

ਹਰਵਿੰਦਰ ਧਾਲੀਵਾਲ

ਮੁਸਕਾਨ

09 ਵੀਰਵਾਰ ਮਈ 2013

Posted by in ਪਤੀ /ਪਤਨੀ, ਬਸਤਰ, ਹਰਵਿੰਦਰ ਧਾਲੀਵਾਲ, ਹਾਇਬਨ/Haibun

≈ ਟਿੱਪਣੀ ਕਰੋ

ਉਂਝ ਮੇਰੀ ਮੰਡੀ(ਖਰੀਦ ਕੇਂਦਰ ) ਦੀ ਲੋਕੇਸ਼ਨ ਬਹੁਤ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਹੈ l ਇਤਿਹਾਸਿਕ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਬਿਲਕੁਲ ਨਾਲ ਲੱਗਵੀਂ ..ਤਿੰਨ ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬਾਨਾਂ ਦੀ ਚਰਨ ਛੋਹ ਪ੍ਰਾਪਤ ਧਰਤੀ ..ਸੰਗਤਾਂ ਦਾ ਆਉਣ ਜਾਣ…ਹੋਅ ਪਰ੍ਹੇ ਇੱਕ ਸਾਈਡ ਤੇ ਗੁਲ੍ਮੋਹਰਾਂ ਦੀ ਪਾਲ ਹੈ ..ਮੰਡੀ ਵਿੱਚ ਪੱਖਿਆਂ ਦਾ ਸ਼ੋਰ ,ਧੂੜ ਮਿੱਟੀ ਤੇ ਇੰਨਾਂ ਵਿੱਚ ਰਲੀਆਂ ਮਜਦੂਰ ਆਦਮੀ ਔਰਤਾਂ ਦੀਆਂ ਅਵਾਜਾਂ ….ਮੈਂ ਅਕਸਰ ਇਸ ਸਭ ਕਾਸੇ ਤੋਂ ਬਚਣ ਲਈ ਗੁਲਮੋਹਰ ਥੱਲੇ ਆ ਕੇ ਬੈਠਦਾ ਹਾਂ ..ਪੁਰਾਣੇ ਮੋਟਰਸਾਈਕਲ ਤੇ ਇੱਕ ਜਵਾਨ ਜੋੜਾ ਆਉਂਦਾ ਹੈ …ਮੁੰਡਾ ,ਘਰਵਾਲੀ ਨੂੰ ਗੁਲਮੋਹਰ ਦੀ ਛਾਵੇ ਖੜਾ ਕੇ ਮੰਡੀ ਵੱਲ ਨੂੰ ਹੋ ਤੁਰਿਆ ..ਸ਼ਾਇਦ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਕਿਸੇ ਮਜਦੂਰ ਪਰਿਵਾਰ ਚੋਂ ਹਨ ..ਚੁੰਨੀ ਦੇ ਪੱਲੇ ਚੋਂ ਸਾਂਵਲੇ ਤਿੱਖੇ ਨਕਸ਼ਾਂ ਦੀ ਝਲਕ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਮਿਲ ਗਈ ਸੀ ..ਮੁੰਡੇ ਨੇ ਦੂਰੋਂ ਕੁੱਝ ਇਸ਼ਾਰਾ ਕੀਤਾ ਹੈ …ਨੈਣਾਂ ਨੇ ਨੈਣਾਂ ਦੀ ਗੱਲ ਸਮਝੀ ਹੈ l

ਨੀਲਾ ਗੁਲਮੋਹਰ –
ਅੱਧੇ ਕੱਢੇ ਘੁੰਡ ਚੋਂ ਛਣੀ
ਗੁਲਾਬੀ ਮੁਸਕਾਨ

ਹਰਵਿੰਦਰ ਧਾਲੀਵਾਲ

ਸਾਉਣ

20 ਸੋਮਵਾਰ ਅਗ. 2012

Posted by in ਕੁਦਰਤ/Nature, ਪੰਛੀ, ਬਰਖਾ/Rainy Season, ਬੱਦਲ਼, ਹਰਵਿੰਦਰ ਧਾਲੀਵਾਲ, ਹਾਇਬਨ/Haibun

≈ ਟਿੱਪਣੀ ਕਰੋ

ਨਵੇਂ ਚੰਦਾਂ ਵਾਲੀ ਭੂਆ ਕੱਲ ਤੀਆਂ ਦੀ ਗੱਲ ਛੇੜ ਕੇ ਬੈਹ ਗਈ ..ਅਖੇ ਤੀਆਂ ਤਾਂ ਸਾਡੇ ਵੇਲੇ ਲੱਗਦੀਆਂ ਸੀ …ਵਿਆਹੀਆਂ ਨੇ ਸਾਉਣ ਚੜਨ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਸੁਨੇਹੇ ਘੱਲਣ ਲੱਗ ਜਾਣਾ ਬੀ ਮੈਨੂੰ ਲੈ ਜਿਓ ਆ ਕੇ ਤੀਆਂ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਪਹਿਲਾਂ …ਆਥਣੇ ,ਕੀ ਕੁਆਰੀਆਂ ..ਕੀ ਵਿਆਹੀਆਂ ..ਲਹਿੰਦੇ ਆਲੇ ਪਾਸੇ ਪਈ ਸ਼ਾਮਲਾਟ ਜਮੀਨ ‘ਚ ਕੱਠੀਆਂ ਹੋ ਜਾਣਾ ..ਗਿੱਧੇ ਵਿੱਚ ਓਹ ਧਮੱਚੀ ਮਚਾਉਣੀ ..ਓਹ ਧਮੱਚੀ ਮਚਾਉਣੀ ..ਕਾਲੇ ਬੱਦਲਾਂ ਦੀ ਗਰਜ ਵੀ ਫਿੱਕੀ ਪੈ ਜਾਣੀ –

ਕਾਲੀ ਘਟਾ –
ਗਿੱਧੇ ਦੀ ਧੂੜ ‘ਚ ਉੱਡੀਆਂ
ਰੰਗ ਬਿਰੰਗੀਆਂ ਚੁੰਨੀਆਂ

ਚਲ ਛੱਡ ਮਨਾ …ਹੁਣ ਤਾਂ ਨਾ ਹੀ ਕਿਧਰੇ ਤੀਆਂ ਲੱਗਦੀਆਂ ਹਨ ਤੇ ਨਾ ਹੀ ਕੁੜੀਆਂ ਇੱਕਠੀਆਂ ਹੋ ਬਹਿੰਦੀਆਂ ਹਨ ..ਉੱਪਰੋਂ ਸਾਉਣ ਵੀ ਸੁੱਕਾ..! ਜਿਵੇਂ ਹੀ ਬੱਦਲਵਾਈ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ,ਵੱਗਦੀ ਹਵਾ ਪਤਾ ਨਹੀਂ ਬੱਦਲਾਂ ਨੂੰ ਕਿੱਧਰ ਲੈ ਜਾਂਦੀ ਹੈ –

ਸੁੱਕਾ ਸਾਉਣ –
ਵੱਗਦੀ ਹਵਾ ‘ਚ ਜਰਾ ਕੁ ਹਿੱਲੀ
ਖਾਲੀ ਪੀਂਘ

ਹਾਂ,ਵੇਹੜੇ ਦੇ ਤੂਤ ਤੇ ਲੱਗਦੈ ,ਜਿਵੇਂ ਸਾਉਣ ਦੇ ਸੋਕੇ ਦਾ ਕੋਈ ਅਸਰ ਨਾ ਹੋਵੇ …ਹਰੀਆਂ ਕਚੂਰ ਲਗਰਾਂ ..ਪੂਰੀ ਸੰਘਣੀ ਛਾਂ ..ਮੇਰੇ ਸਾਹਮਣੇ ਹੀ ਮੇਰੀ ਪਤਨੀ ਨੇ ਵਿਹੜੇ ਵਿੱਚ ਬਿਸਕੁਟਾਂ ਵਾਲਾ ਪੀਪਾ ਝਾੜ ਦਿੱਤਾ ..ਤੂਤ ਦੇ ਕਚੂਰ ਪੱਤਿਆਂ ਚੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਚਾਰ ਪੰਜ ਚਿੜੀਆਂ ਵਿਹੜੇ ‘ਚ ਆ ਬੈਠੀਆਂ ..ਮੈਂ ਪੀਂਘ ਨੂੰ ਹੱਥ ਪਾ ਕੇ ਖੜਾ ਰਿਹਾ ..ਵੇਹੰਦੇ ਵੇਹੰਦੇ ਅੱਠ ਦਸ ਹੋਰ ਚਿੜੀਆਂ ਆ ਬੈਠੀਆਂ ..ਇੰਝ ਵਾਹਵਾ ਰੌਣਕ ਲੱਗ ਗਈ –

ਅਖੀਰ ਸਾਉਣ –
ਬਿਸਕੁਟਾਂ ਦੀ ਭੋਰ ਚੋਰ ਚੁਗੇ
ਚਿੜੀਆਂ ਦੀ ਡਾਰ

ਹਰਵਿੰਦਰ ਧਾਲੀਵਾਲ

ਖੀਰ

20 ਸੋਮਵਾਰ ਅਗ. 2012

Posted by in ਕੁਦਰਤ/Nature, ਜੀਵਨ/Life, ਫੁੱਲ, ਭੋਜਨ, ਹਰਵਿੰਦਰ ਧਾਲੀਵਾਲ, ਹਾਇਬਨ/Haibun

≈ ਟਿੱਪਣੀ ਕਰੋ

ਥੋਡੇ ਯਾਦ ਆ ਉਹ ਪੁਰਾਣੇ ਵੇਲੇ ?…ਜਦੋਂ ਹਾਲੇ ਮਸ਼ੀਨਰੀ ਨਹੀਂ ਆਈ ਸੀ ਤੇ ਖੇਤੀ ਦਾ ਸਾਰਾ ਕੰਮ ਹੱਥੀਂ ਕਰਨਾ ਪੈਂਦਾ ਸੀ ..ਵੱਡੇ ਤੜਕੇ ਤੋਂ ਲੈ ਆਥਣ ਤੱਕ ਮਿੱਟੀ ਨਾਲ ਮਿੱਟੀ ਹੋਣਾ ਪੈਂਦਾ ਸੀ ..ਵੱਡੀਆਂ ਵੱਡੀਆਂ ਦੇਹਾਂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਸਨ ਬੰਦਿਆਂ ਦੀਆਂ ਤੇ ਖਾਧ ਖੁਰਾਕ ਵੀ ਖੁੱਲੀ ਹੁੰਦੀ ਸੀ ..ਰੋਟੀ ਪਿਛੋਂ ਪੰਸੇਰੀ ਪੰਸੇਰੀ ਗੁੜ ਦਾ ਕੜਾਹ ਖਾ ਜਾਂਦੇ ਸਨ ਪੁਰਾਣੇ ਬੁੜੇ !!
ਲੈ ਮੇਰੇ ਇੱਕ ਗੱਲ ਯਾਦ ਆ ਗਈ ..ਸਾਡੇ ਪਿੰਡ ਦਾ ਇੱਕ ਲਾਭਾ ਹੁੰਦਾ ਸੀ ..ਚੰਗਾ ਹੁੰਦੜਹੇਲ !..ਪਹਿਲੀ ਕੇ ਦੂਜੀ ਵਾਰ ਸਹੁਰੀਂ ਗਿਆ …ਸੱਸ ਨੇ ਹਾਰੇ ਵਿੱਚ ਹੀ ਕਾੜਨੀ ‘ਚ ਚੌਲ ਪਾ ਦਿੱਤੇ ਖੀਰ ਬਣਾਉਣ ਵਾਸਤੇ ..ਆਥਣ ਤਾਈਂ ਖੀਰ ਖੋਏ ਵਰਗੀ ਬਣ ਗਈ ..ਦੁੱਧ ਵਾਧੂ ਹੋਣ ਕਰਕੇ ਸੀ ਪਤਲੀ ਹੀ ..ਲਾਭੇ ਨੇ ਮਸਾਂ ਸਮਾਂ ਟਪਾਇਆ ਕਿ ਕਦੋਂ ਖੀਰ ਠੰਡੀ ਹੋਵੇ ..ਆਖਰ ਜਦੋਂ ਕੋਸੀ ਜਿਹੀ ਰਹੀ ਗਈ ਤਾਂ ਉਸਨੇ ਤੌੜੀ ਹੀ ਚੁੱਕ ਕੇ ਮੂੰਹ ਨੂੰ ਲਾ ਲਈ..ਤੇ ਸਾਰੀ ਖੀਰ ਖਾ ਗਿਆ ਜਾਂ ਕਹਿ ਲਈਏ ਕਿ ਪੀ ਗਿਆ ..ਮਗਰੋਂ ਨਿਆਣੇ ਖੀਰ ਨੂੰ ਰੋਣ…ਬੁੜੀ ਇੱਕ ਨਿਆਣੇ ਨੂੰ ਝਈ ਲੈ ਕੇ ਕਹਿੰਦੀ ..”ਵੇ ਕਰਦੈਂ ਚੁੱਪ ,ਕਿ ਸਿੱਟਾਂ ਲਾਭ ਸਿਓਂ ਮੂਹਰੇ ….!!!!!”

ਫੁੱਲਾਂ ਵਾਲੀ ਚਾਦਰ
ਡੀਕ ਲਾ ਕੇ ਪੀ ਗਿਆ ਲਾਭਾ
ਖੀਰ ਦੀ ਤੌੜੀ

ਹਰਵਿੰਦਰ ਧਾਲੀਵਾਲ

ਸਣ ਦੇ ਫੁੱਲ

18 ਸ਼ੁੱਕਰਵਾਰ ਨਵੰ. 2011

Posted by in ਕੁਦਰਤ/Nature, ਪੰਜਾਬ/Punjab, ਫੁੱਲ, ਹਰਵਿੰਦਰ ਧਾਲੀਵਾਲ

≈ ਟਿੱਪਣੀ ਕਰੋ

ਆਥਣ ਵੇਲਾ…

ਸਣ ਦੇ ਫੁੱਲਾਂ ਤੇ ਖੇਡ ਰਹੀ 

ਸੁਨਿਹਰੀ ਭੂੰਡੀ

ਹਰਵਿੰਦਰ ਧਾਲੀਵਾਲ

ਡਾ: ਅਮਿਤੋਜ ਜੀ ਦੀ ਇੱਕ ਕਵਿਤਾ ਤੋਂ ਪ੍ਰੇਰਤ –