ਸੁੰਨ ਸਿਆਲ ਚੰਦਰੀ ਹਵਾ ਤੋਂ ਬਚਾ ਲਿਆਇਆ ਅੰਮੀ ਦਾ ਸ਼ਾਲ

ਟੈਗ

ਦਰਬਾਰਾ ਸਿੰਘ ਖਰੌਡ

ਦਰਬਾਰਾ ਸਿੰਘ ਖਰੌਡ

ਟੈਗ

ਦਰਬਾਰਾ ਸਿੰਘ ਖਰੌਡ, ਪਤਝੜ/Autumn, ਸੁਝਾਅ

ਪਤਝੜ –ਸੰਕੇਤ
ਪੀਲ਼ੇ ਪੱਤੇ ਨਾਲ
ਉਡੇ ਪਰਿੰਦਾ

ਦਰਬਾਰਾ ਸਿੰਘ ਖਰੌਡ

ਪੱਖੀ-9

ਪੱਖੀ ਦੀ ਝੱਲ
ਸੜਕ ਕਿਨਾਰੇ ਭੁੰਨੇ ਛੱਲੀ
ਛੱਲੀ ਵਰਗੀ

ਜਗਤਾਰ ਲਾਡੀ

ਕਿਣ ਮਿਣ

ਭਾਦੋਂ ਦੀ ਕਿਣ-ਮਿਣ –
ਵਿਧਵਾ ਦੇ ਹਟਕੋਰਿਆਂ ‘ਚ 
ਵਰਖਾ ਦੀ ਰੁਣ-ਝੁਣ 

ਸੰਜੇ ਸਨਨ

ਹਨੇਰੀ

ਚੱਲੇ ਤੇਜ ਹਨੇਰੀ –
ਖੇਤਾਂ ਵਿਚ ਲਹਿਰਾਉਂਦੀ ਫਸਲ 
ਹੋਈ ਪਲ ਵਿਚ ਢੇਰੀ

ਲਵਤਾਰ ਸਿੰਘ

ਡੋਲੀ

ਚੜ੍ਹਿਆ ਅੱਸੂ
ਧੀ ਦੀ ਡੋਲੀ ਤੋਰਨੀ
ਕੋਲ ਨਾ ਧੇਲਾ

ਪ੍ਰਭਜੋਤ ਕੌਰ

spring fields – every thing is busy with living

Valeria Simonova-Cecon

ਬਸੰਤ ਚੁਫੇਰੇ –
ਹਰ ਸ਼ੈ ਰੁੱਝੀ
ਜੀਵਨ ਆਹਰੇ

ਵਲੇਰੀਆ ਸਿਮੋਨੋਵਾ-ਚੈਕਨ

ਅਨੁਵਾਦ: ਅਮਰਜੀਤ ਸਾਥੀ

ਤੋਤਾ

ਘਨਘੋਰ ਘਟਾਵਾਂ –
ਅਧਪੱਕੇ ਜਾਮਨੂ ਟੁੱਕੇ 
ਗਾਨੀ ਵਾਲਾ ਤੋਤਾ

ਗੀਤ ਅਰੋੜਾ

ਸਤਰੰਗੀ ਪੀਂਘ

ਸਾਵਨ ਦੀ ਸ਼ਾਮ –
ਬੱਚੀ ਮਿਣੇ ਸਤਰੰਗੀ ਪੀਂਘ
ਨਿੱਕੀਆਂ ਬਾਹਾਂ ਖਿਲਾਰ

ਪ੍ਰੇਮ ਮੈਨਨ

ਪੀਂਘ

ਸਾਓੁਣ ਮਹਿਨਾ –
ਪੀਂਘ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਚੜ੍ਹਾਣ ਨਾਲ
ਪਿੱਪਲ ਤੋਂ ਵਰ੍ਹੀਆ ਕਣੀਆਂ…

ਜ਼ਿੱਮੀ ਭੁੱਲਰ

ਗੀਝਾ

ਸ਼ਾਮ ਦਾ ਘੁਸ੍ਮੁਸਾ 
ਟਾਕੀਆਂ ਵਾਲੇ ਗੀਝੇ ਚੋਂ ਲਟਕਣ 
ਚੋਰੀ ਦੇ ਕਰੇਲੇ

ਗੀਤ ਅਰੋੜਾ

ਗਗਨਦੀਪ ਸਿੰਘ ਦੇ 5 ਹਾਇਕੂ

ਮਾਂ ਲਿਪੇ ਮਿਟੀ
ਬੱਚਾ ਚੁੰਘੇ ਗੂਠਾ
ਓਟੇ ਓਹਲੇ

ਹੋਲੀ ਦੀ ਦੁਪਹਿਰ
ਪਿਚਕਾਰੀ ਨਾਲ ਭਿਜੀ
ਵਿਧਵਾ ਦੀ ਚੁੰਨੀ

ਗਿਲੇ ਖਾਲ਼ ‘ਚ
ਸੱਪ ਦੀ ਕੰਜ
ਪੈਰ ਤਰਭਕੇ ਰੁਕੇ

ਬਿਜਲੀ ਗੜਕੇ
ਮਾਂ ਨੇ ਲਕੋਈ
ਕਾਂਸੀ ਦੀ ਥਾਲੀ

ਬੱਦਲ ਲਸ਼ਕੇ
ਦੂਰ ਦੂਰ ਸੁੱਤੇ
ਮਾਮਾ ਤੇ ਭਾਣਜਾ

ਗਗਨਦੀਪ ਸਿੰਘ

ਮੀਂਹ

ਇਸ ਨੂੰ ਦੋਹਾਂ ਤਰੀਕਿਆਂ ਨਾ਼ ਲਿਖਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ:

ਤੁਪਕਾ – ਤੁਪਕਾ 

ਸਹਿਜੇ ਹੀ ਦਰਿਆ ਚ ਰਲਿਆ

ਮੀਂਹ ਦਾ ਸ਼ੋਰ

ਜਾਂ
ਮੀਂਹ ਦਾ ਸ਼ੋਰ 

ਸਹਿਜੇ ਹੀ ਦਰਿਆ ਚ ਰਲਿਆ 

ਤੁਪਕਾ – ਤੁਪਕਾ

ਹਰਲੀਨ ਸੋਨਾ

 

ਮੱਛੀ

ਸ਼ੂਕਦਾ ਦਰਿਆ-
ਚੁੱਪਚਾਪ ਅਲੋਪ ਹੋਈ
ਇਕ ਮੱਛਲੀ

ਹਰਲੀਨ ਸੋਨਾ

ਅਮਲਤਾਸ

ਅਮਲਤਾਸ ਦੀ ਛਾਂ – 
ਤਿੰਨ ਸੈਲ ਫੋਨਾਂ ਵਾਲਾ ਅਜਨਬੀ 
ਆਖਿਰ ਚੁੱਪ ਕੀਤਾ !
ਰੋਜ਼ੀ ਮਾਨ

ਤੱਤੀ ਤਵੀ

ਮਘਦਾ ਸੂਰਜ-
ਤੱਤੀ ਤਵੀ ਤੇ ਬਿਰਾਜਮਾਨ 
ਸ਼ਹੀਦਾਂ ਦਾ ਸਿਰਤਾਜ

ਤੇਜਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਗਿੱਲ

 

ਕੂਕ

ਤੇਜ ਬਰਸਾਤ …
ਪੌਣਾਂ ਵਿੱਚ ਘੁਲ ਗਈ
ਕੋਇਲ ਦੀ ਕੁਕ

ਦਵਿੰਦਰ ਕੌਰ

ਕਾਮੀ

ਝੋਨੇ ਦੀ ਲੁਆਈ –
ਕਾਮੀ ਕੁੜੀ ਨੇ ਮਿੱਧਿਆ
ਤਪਦਾ ਸੂਰਜ

ਹਰਵਿੰਦਰ ਧਾਲੀਵਾਲ

ਅਮ੍ਰਿਤ ਬੂੰਦ

ਹਰ ਕੀ ਪੌੜੀ …
ਨਵੀਂ ਵਿਆਹੀ ਦੇ ਮੱਥੇ ਲਿਸ਼ਕੀ 
ਅਮ੍ਰਿਤ  ਬੂੰਦ

ਅਰਵਿੰਦਰ ਕੌਰ

ਗਰਮੀ

ਅੱਤ ਦੀ ਗਰਮੀ–
ਬੱਚਿਆਂ ਨੇ ਘੇਰਿਆ
ਗੂੰਦ-ਕਤੀਰੇ ਵਾਲਾ ਭਾਈ

ਰਾਜਵਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਵਾਲੀਆ

ਬਰਸਾਤ

ਰਿਮ -ਝਿਮ ਬਰਸਾਤ
ਹੱਥ ਨਾਲ ਫੜੇ ਬੱਚਾ
ਡਿੱਗਦੀ ਧਾਰ

ਬਲਵਿੰਦਰ ਸਿੰਘ

ਹਾਇਕੂ ਅਤੇ ਹਾਇਬਨ – ਨਿਰਮਲ ਸਿੰਘ ਧੌਂਸੀ

ਛੱਬੀ ਜਨਵਰੀ-
ਧੁੱਪੇ ਬੈਠਾ ਸੇਕੇ 
ਸੰਤਾਲੀ ਦੀਆਂ ਸੱਟਾਂ 
——-
ਪਰਦੇਸੀ ਪੁੱਤ ਦਾ ਬੇਟਾ-
ਦਾਦੀ ਬੁੱਕਲ ਵਿੱਚ ਲੁਕੋਵੇ 
ਕਾਗਜ਼ ਦਾ ਜਹਾਜ਼ 
————
ਦੂਰ ਪਹਾੜੀ ਮੀਂਹ- 
ਵਗਦਾ ਵਿੱਚ ਨਦੀ 
ਮਿੱਟੀ ਰੰਗਾ ਪਾਣੀ
———-
ਦੂਰ ਪਹਾੜੀ ਵਾਰਿਸ਼ – 
ਵਗਦੀ ਨਦੀ ´ਚ ਘੁਲਦੀ ਜਾਂਦੀ 
ਮਿੱਟੀ ਦੀ ਖੁਸ਼ਬੋ
———–

ਮੈਂ ਆਮ ਤੌਰ ਤੇ ਹੱਥਾਂ ਨਾਲ ਸੋਚਦਾ ਹਾਂ, ਸੋਚਿਆ ਤਾਂ ਪੈਰਾਂ ਨਾਲ ਵੀ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ! 
ਇੱਕ ਵਾਰ ਪਹਿਲੇ ਵੀ ਮੈਂ ਤੁਰਿਆ ਜਾਂਦਾ-ਜਾਂਦਾ ਤ੍ਰਬਕ ਕੇ ਰੁਕ ਗਿਆ ਸਾਂ ਤੇ ਉਸੇ ਤਰਾਂ ਮੇਰੇ ਨਾਲ ਅੱਜ ਹੋਇਆ ਹੈ।  ਪਹਿਲੀ ਵਾਰੀ ਜਦ ਤ੍ਰਬਕ ਕੇ ਰੁਕਿਆ ਸਾਂ ਤਾਂ ਉਦੋਂ ਮੈਂ ਬੰਬੇ ਘੁਮ ਫਿਰ ਰਿਹਾ ਸਾਂ। ਇਹ ਗੱਲ 1991 ਦੀ ਹੈ ਤੇ ਰੁਕਣ ਦਾ ਕਾਰਣ ਇੱਕ ਸਾਈਨ ਬੋਰਡ ਦਾ ਨਜ਼ਰੀਂ ਪੈਣਾ ਸੀ। ਬੋਰਡ ਤੇ ਲਿਖਿਆ ਹੋਇਆ ਸੀ ” NRK “. “ਐਨ . ਆਰ. ਕੇ.” ਨਾਰਵੇ ਦੇ ਦੂਰਦਰਸ਼ਨ ਦਾ ਲੋਗੋ ਹੈ। ਜਦ ਮੈਂ ਲਾਗੇ ਜਾ ਕੇ ਪੜਿਆ ਤੇ ਪਤਾ ਚੱਲਿਆ ਕੇ ਇਹ ਭਾਰਤੀ ” ਨੈਸ਼ਨਲ ਚੂਹੇ ਮਾਰ ” ਸੰਸਥਾ ਦਾ ਲੋਗੋ ਹੈ। ਬਾਦ ਵਿੱਚ ਮੈਂ ਕਈ ਦਿਨ ਆਪੇ ਹੱਸ-ਹੱਸ ਦੋਹਰਾ ਹੁੰਦਾ ਰਿਹਾ।
ਅੱਜ ਵੀ ਉਸੇ ਤਰਾਂ ਹੀ ਹੋਇਆ,ਇੱਕ ਸਾਈਨ ਬੋਰਡ ਤੇ ਇਕੱਲਾ ( PB) ਲਿਖਿਆ ਪੜ੍ਹ ਕੇ। ਹਾਸੀ ਤੇ ਨਹੀਂ ਆਈ ਪਰ ਪੁਰਾਣੇ ਵਤਨ ਦੀਆਂ ਯਾਦਾਂ ਦੀ ਪਟਾਰੀ ਜਰੂਰ ਖੁੱਲ ਗਈ। 

ਪੀਤਸਾ ਬੇਕਰ-
ਖਲੇਰ ਰਿਹਾ 
ਵਤਨ ਦੀ ਮਹਿਕ
——–
ਛੜੇ ਦਾ ਠਾਕਾ-
ਵੰਡੇ ਲੱਡੂ ਲਾ 
ਪਿੰਡ ਵਿੱਚ ਨਾਕਾ 
———-
ਧੁੱਖਦੀ ਰੇਣ- 
ਉਸ ਛਿਟੀ ਨਾਲ ਛੇੜੀ 
ਹੱਡ ਬੀਤੀ

ਅੱਜ ਮੌਸਮ ਸਾਫ਼ ਹੈ, ਸਾਡੇ ਸ਼ਹਿਰ। ਛੁੱਟੀ ਹੋਵੇ, ਸੋਹਣਾ ਮੌਸਮ ਹੋਵੇ, ਫੇਰ ਮੈਂ ਤੇ ਮੇਰੀ ਬੇਗਮ ਸਾਹਿਬਾ ਅਕਸਰ ਸੈਰ ਲਈ ਨਿੱਕਲ ਤੁਰਦੇ ਹਾਂ। ਸਾਡੇ ਘਰ ਤੋਂ ਸਾਨੂੰ ਬਹੁਤਾ ਦੂਰ ਨਹੀਂ ਜਾਣਾ ਪੈਂਦਾ,ਪੈਦਲ ਸੈਰ ਕਰਨ ਲਈ। ਚਾਹਨਾ ਵੀ ਸਾਡੀ ਹਮੇਸ਼ਾ ਇਹੀ ਰਹੀ ਹੈ ਕੇ ਹਵਾ-ਖੋਰੀ ਕਰਨੀ ਹੈ ਤਾਂ ਸ਼ਹਿਰੋਂ ਬਾਹਰ। ਉੱਥੇ ਤੁਹਾਨੂੰ ਸ਼ਾਂਤੀ ਹੀ ਨਹੀਂ ਸਗੋਂ ਸ਼ੁਧ੍ਧ ਵਾਤਾਵਰਨ ਵੀ ਮਿਲਦਾ ਹੈ। ਬਸ ਦਸ ਕੁ ਮਿੰਟ ਦੀ ਕਾਰ ਚਲਾਈ ਤੋਂ ਬਾਦ ਅਸੀਂ ਪਹਾੜੀ ਜੰਗਲ ´ਚ ਪਹੁੰਚ ਜਾਂਦੇ ਹਾਂ ਜੋ ਸਾਡੇ ਸ਼ਹਿਰ ਦੇ ਆਲੇ ਦੁਆਲੇ ਪੱਸਰਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਹੁਣ ਨਿੱਕਲੀ ਧੁੱਪ ਜਦ ਰੂੰ ਵਰਗੀ ਚਿੱਟੀ ਬਰਫ਼ ਤੇ ਪੈ ਰਹੀ ਹੈ ਤੇ ਅੱਖਾਂ ਚੁੰਧਿਆ ਰਹੀਆਂ ਹਨ। ਕਾਹਲੀ ਕਾਹਲੀ ਤੁਰਦਿਆਂ ਪਸੀਨਾਂ ਤਾਂ ਆ ਰਿਹਾ ਹੈ ਪਰ ਜਿੱਥੇ ਕਿਤੇ ਛੋਟੀ ਪਹਾੜੀ ਜਾਂ ਦਰਖਤਾਂ ਦੀ ਛਾਂ ਆਉਂਦੀ ਹੈ ਉੱਥੇ ਠੰਡ ਮਹਿਸੂਸ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਰਸਤਾ ਜਿਹੜਾ ਅਸੀਂ ਅੱਜ ਸੈਰ ਲਈ ਮਿਥਿਆ ਹੈ, ਵਲ ਖਾਂਦਾ ਉੱਚਾ ਨੀਵਾਂ ਹੁੰਦਾ ਉੱਚੇ ਪਹਾੜ ਵੱਲੀਂ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਬਹੁਤੀ ਬਰਫ਼ ਪਈ ਹੋਣ ਕਰਕੇ ਪਹਾੜੀ ਦੀ ਚੋਟੀ ਤੇ ਤਾਂ ਜਾਣਾ ਮੁਸ਼ਕਲ ਹ। ਜਿੱਥੇ ਤੱਕ ਪੈਰੀਂ ਜਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ ਉਹ ਘੰਟੇ ਦਾ ਰਾਹ ਹੈ। ਵੈਸੇ ਕੜਾਕੇ ਦੀ ਠੰਡ ´ਚ ਬਰਫ਼ ਤੇ ਤੁਰਨ ਦਾ ਆਪਣਾ ਹੀ ਲੁਤਫ ਹੈ ਜਿਸਨੂੰ ਬਿਆਨਿਆ ਨਹੀਂ ਸਿਰਫ ਮਾਣਿਆ ਹੀ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਤੁਰਦੇ ਪੈਰਾਂ ਚੋਂ ਆਉਂਦੀ ਕੜਕ-ਕੜਕ ਦੀ ਆਵਾਜ ਤੁਹਾਨੂੰ ਨਸ਼ੇ ਜਿੰਨਾ ਸਰੂਰ ਦਿੰਦੀ ਹੋਈ ਕੁਦਰਤ ਨਾਲ ਇੱਕਮਿੱਕ ਕਰਦੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਰਸਤੇ ਵਿੱਚ ਦੇਖਦਾ ਹਾਂ ਕੇ ਧੁੱਪ ਦੀ ਗਰਮਾਇਸ਼ ਨੇ ਇੱਕ ਜਗਾ ਬਰਫ਼ ਨੂੰ ਖੋਰ ਪਾਣੀ ਦਾ ਇੱਕ ਛੋਟਾ ਟੋਆ ਬਣਾ ਛੱਡਿਆ ਹੈ। 

ਨੀਲਾ ਅਸਮਾਨ 
ਬਰਫ਼ ´ਤੇ ਤੁਰਿਆ ਆਵੇ ਭਿੱਜਿਆ 
ਉਸਦਾ ਪਰਛਾਵਾਂ 

ਪਿਛਲੇ ਪੰਜ ਕੁ ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਮੈਂ ਆਪਣੇ ਸਟੂਡੀਓ ਹਰ ਰੋਜ਼ ਸਾਈਕਲ ਤੇ ਆਉਂਦਾ ਜਾਂਦਾ ਹਾਂI ਮੇਰਾ ਸਟੂਡੀਓ ਮੇਰੇ ਘਰ ਤੋਂ ਦਸ ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੀ ਦੂਰੀ ਤੇ ਹੈ I ਜਿਸ ਦਿਨ ਠੰਡ -10 ਹੋਵੇ ਤੇ ਤਦ ਹੀ ਕਾਰ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦਾ ਹਾਂ I ਅਗਲੇ ਮਹੀਨੇ ਜਾਣੀਕੇ ਅਪ੍ਰੈਲ ਦੇ ਅਧ੍ਧ ਚ ਜਾ ਕੇ ਬਰਫ਼ ਖੁਰਨੀ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਜਾਏਗੀ ਤੇ ਨਾਲ ਹੀ ਬਸੰਤ ਦੀ ਆਮਦ I ਬਸੰਤ ਦਾ ਮੌਸਮ ਇਥੇ ਨਾਰਵੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਅੱਠਾਂ ਮਹੀਨਿਆਂ ਦੇ ਹਨੇਰੇ ਤੋਂ ਕੁਝ੍ਝ ਸੁੱਖ ਦਾ ਸਾਹ ਦਵਾਉਂਦਾ ਹੈI

ਹੁਣ ਮਾਰਚ ਦਾ ਅਧ੍ਧ ਟੱਪ ਚੁੱਕਾ ਹੈI ਸ਼ਾਮ ਦੇ ਅਸਮਾਨੀ ਨਜਾਰੇ ਸਿਰਫ ਦੇਖਣ ਵਾਲੇ ਹੀ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੇ ਸਗੋਂ ਲੋਕ ਇੰਨਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਅੰਦਰ ਸਮੋ ਲੈਂਦੇ ਹਨ, ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਲੰਬੇ ਹਨੇਰੇ ਨਾਲ ਨਜਿੱਠਣ ਲਈ I ਮੈਂ ਆਪਣੇ ਸਾਈਕਲ ਤੇ ਘਰ ਨੂੰ ਆ ਰਿਹਾ ਹਾਂ, ਸ਼ਾਮ ਦਾ ਵੇਲਾ ਹੈ ਪਹਾੜੀ ਦੇ ਪਿੱਛੇ ਨਾਰਵੀਜਨੀ ਅਸਮਾਨ ਤੇ ਮੂਹਰੇ ਵਗਦੀ ਸ਼ਹਿਰ ਦੀ ਨਦੀ…..

ਸ਼ਾਮ ਵੇਲਾ-
ਨਦੀ ´ਚ ਵਗਦੇ ਜਾਵਣ 
ਅਕਾਸ਼ੀ ਰੰਗ 
——–
ਤੇਈ ਮਾਰਚ- 
ਹੱਸਦਾ ਘੋੜੀ ਚੜ੍ਹਿਆ 
ਇੱਕ ਲਾੜਾ 
———
ਜੁਤਾ ਖੂਹ- 
ਟਿੰਡਾਂ ਭਰ ਲਿਆਵਣ 
ਕੁੱਤੇ ਦੀ ਟਕ ਟਕ 

ਨਿਰਮਲ ਸਿੰਘ ਧੌਂਸੀ

ਪੱਤੇ

ਆਈ ਬਸੰਤ-

ਮਾਹੀ ਗਰਿਲ ਤੋਂ ਝਾੜੇ

ਸੁੱਕੇ ਹੋਏ ਪੱਤੇ

ਕਰਮਜੀਤ ਕੌਰ

ਝੱਖੜ

ਝੱਖੜ ਦੀ ਚੇਤਾਵਨੀ
ਦਰਵਾਜ਼ਾ ਭੇੜਿਆ 
ਭੱਜ ਕੇ ਇੱਕ ਹੋਰ

ਕੰਵਲ ਸਿੱਧੂ

ਵਾਢੀ

ਕਣਕ ਨੂੰ ਵਾਢਾ

ਆੜਤੀਆਂ ਦੀ ਹੱਟੀ ਬੈਠਾ

ਪੂੰਝੇ ਮਥੇ ਪਸੀਨਾ

ਪਵੀ ਸ਼ੇਰਗਿੱਲ

ਧੁੰਦ

ਰਾਤੀਂ ਆਤਿਸ਼ਬਾਜੀ
ਢੱਕਿਆ ਧੁੰਦ ਸਵੇਰੇ
ਜਗ ਮਗਾਉਂਦਾ ਸ਼ਹਿਰ

ਨਿਰਮਲ ਸਿੰਘ ਧੌਂਸੀ

ਠੱਕਾ

ਵੱਗਦਾ ਠੱਕਾ
ਕੰਧ ਉਹਲੇ ਬੈਠਾ
ਬਾਬਾ ਬਖ਼ਤੌਰਾ

ਲਖਵਿੰਦਰ ਸ਼ਰੀਂਹ ਵਾਲਾ

ਪੈੜ

ਦਸੰਬਰ ਦੀ ਦੁਪਹਿਰ-
ਲਿਸ਼ਕ ਰਹੀ ਪਿਛਵਾੜੇ ਲੰਘੇ
ਮਿਰਗਾਂ ਦੀ ਪੈੜ

ਗੁਰਮੀਤ ਸੰਧੂ

ਪਿੰਨੀਆਂ

ਬਰਫੀਲਾ ਮੌਸਮ
ਪ੍ਰਦੇਸ ਵਿੱਚ ਬੈਠਾ ਕਰੇ ਯਾਦ
ਮਾਂ ਦੀਆਂ ਪਿੰਨੀਆਂ

ਸਤਵਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਗਿੱਲ

ਧੂਣੀ

ਸਰਦ ਰਾਤ —
ਧੂਣੀ ਦੀ ਲਾਟ ਨਾਲ ਰਲਿਆ
ਬਿਰਹਾ ਗੀਤ

ਅਰਵਿੰਦਰ ਕੌਰ

ਅਕਸ

1.
ਬਰਫ਼ ਪਿਛੋਂ ਮੀਂਹ–
ਸ਼ੀਸ਼ੇ ਉੱਤੇ ਤੁਰਦਿਆਂ ਦਿਸਿਆ
ਅੱਧਾ ਚੰਨ
****************
2.
ਬਰਫ਼ ਪਿਛੋਂ ਮੀਂਹ–
ਸ਼ੀਸ਼ੇ ਉੱਤੇ ਤੁਰਦਿਆਂ ਦਿਸਿਆ
ਆਪਣਾ ਹੀ ਅਕਸ

ਜਗਰਾਜ ਸਿੰਘ ਨਾਰਵੇ

ਬੰਜਾਰੇ ਦਾ ਗੀਤ

ਝਿਲਮਿਲਾਉਂਦਿਆਂ ਲਾਟਾਂ –
ਬਿਨ ਸਾਜ਼ ਬੰਜਾਰੇ ਦਾ ਗੀਤ
ਸਰਦ ਹਵਾ ‘ਤੇ ਸਵਾਰ

flickering flames –
a gypsy’s unaccompanied song
riding on cold breeze

jhilmilaundiyaa’n laattaa’n –
bin saaz banjaaray da geet
sard hawa ‘te sawaar

ਹਾਇਕੂ ਅਤੇ ਚਿਤਰ:  ਰੋਜ਼ੀ ਮਾਨ

ਕੰਬਦਾ ਹੱਥ

ਸਰਦ ਸ਼ਾਮ –
ਕੰਬ ਰਹੇ ਹੱਥ ਵਿਚ
ਰੱਮ ਦਾ ਪੈੱਗ

ਜਗਦੀਪ ਸਿੰਘ

 

ਕੋਇਲ

ਰੁੱਤ ਸਿਆਲ —
ਕੋਇਲ ਦੇ ਗੀਤ ਬਿਨ
ਸੁੰਨੀ ਬਗੀਚੀ

ਅਰਵਿੰਦਰ ਕੌਰ

ਐਨਕ

ਕਕਰੀਲੀ ਹਵਾ –
ਬੁੱਢੇ ਬਾਪ ਦੀ ਐਨਕ ਤੇ
ਦਿਨ ਛਿਪਦੇ ਦੀ ਲਾਲੀ

ਹਰਵਿੰਦਰ ਧਾਲੀਵਾਲ

ਕਿੱਕਰ

ਜੰਗਲੀ ਕਿੱਕਰ
ਜਨਵਰੀ ਦੀ ਧੁੱਪ ਵਿੱਚ –
ਚਰਵਾਹੇ ਦੀ ਮੁਸਕਾਣ

ਰੋਜ਼ੀ ਮਾਨ

ਟਟੀਹਰੀ

ਨੋ ਮੈਨ’ਜ਼ ਲੈਂਡ–
ਰਫਲ ਦੇ ਪਟਾਕੇ ਮਗਰੋਂ
ਟਟੀਹਰੀ ਦਾ ਸ਼ੋਰ

ਜੁਗਰਾਜ ਸਿੰਗ ਨਾਰਵੇ

ਮੂੰਗਫਲੀ

ਪੋਹ ਦੀ ਠੰਡ~
ਮੂੰਗਫਲੀ ਦਾ ਭਾਅ ਸੁਣ
ਕੱਛਾਂ ‘ਚ ਦਿੱਤੇ ਹੱਥ

ਗੁਰਵਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਸਿੱਧੂ

ਨਵਾਂ ਵਰ੍ਹਾ

ਧੁੰਦ ਚੀਰ ਆਈ
ਝੌਂਪੜੀ ‘ਚ ਸੁਨਹਿਰੀ ਕਿਰਨ –
ਨਵਾਂ ਵਰ੍ਹਾ

ਅਮਨਪ੍ਰੀਤ ਪੰਨੂ

ਸੈਂਟਾ ਕਲਾਜ਼

ਅਮਰੀਕਨ ਪੋਤਾ
ਦੇਖ ਚਿੱਟੀ ਦਾਹੜੀ
ਆਖੇ ਸਾਂਤਾ ਕਲਾਜ

ਰਾਜਿੰਦਰ ਸਿੰਘ

ਨਵਾਂ ਸਾਲ

ਢਲਦਾ ਸੂਰਜ 
ਮੇਰੀ ਬਗੀਚੀ ਚ ਟਿਕਿਆ ਇੱਕ ਪਲ 
ਜਾਂਦਾ ਸਾਲ

ਅਰਵਿੰਦਰ ਕੌਰ

ਅੱਥਰੂ

ਨਵਾਂ ਸਾਲ —
ਝਿਮਣੀਆਂ ਤੇ ਟਿਕੇ ਅਥਰੂਆਂ ਵਿਚ 
ਪਾਪਾ ਦੀ ਨੁਹਾਰ

ਅਰਵਿੰਦਰ ਕੌਰ

ਐਨਕ

ਕਕਰੀਲੀ ਹਵਾ –
ਬੁੱਢੇ ਬਾਪ ਦੀ ਐਨਕ ਤੇ
ਦਿਨ ਛਿਪਦੇ ਦੀ ਲਾਲੀ

ਹਰਵਿੰਦਰ ਧਾਲੀਵਾਲ

ਨਵਾਂ ਸਾਲ 14

ਵਰ੍ਹੇ ਦੀ ਆਖਿਰੀ ਰਾਤ 
ਸੇਠ ਦੇ ਮੁੰਡੇ ਵੱਢ ਸੁੱਟਿਆ 
ਗਲੀ ਕਿਨਾਰੇ ਸੁੱਖਾ ਰੁਖ

ਗੀਤ ਅਰੋੜਾ

ਨਵਾਂ ਸਾਲ 13

365 ਪੰਨੇ –
ਕੋਰੇ ਪੰਨੇ ਲਿਖਿਆ
ਪਹਿਲਾ ਅੱਖਰ

ਪ੍ਰੇਮ  ਮੈਨਨ

 

ਨਵਾਂ ਸਾਲ 12

ਸਾਲ ਦਾ ਅਖੀਰਲਾ ਦਿਨ –
ਮਾਹੀ ਨੇ ਤੋਹਫ਼ੇ ਚ ਦਿੱਤਾ 
ਮੇਨੂ ਇੱਕ ਨਵਾ ਰਿਸ਼ਤਾ

ਦਵਿੰਦਰ ਕੌਰ

ਨਵਾਂ ਸਾਲ 11

ਮੁੜ ਯਾਦ ਆਯੀ 
ਤੁਰ ਗਏ ਬਾਬਲ ਦੀ ਨਿਘੀ ਛੋਹ —
ਸਾਲ ਦਾ ਆਖਰੀ ਦਿਨ

ਅਰਵਿੰਦਰ ਕੌਰ

ਨਵਾਂ ਸਾਲ 10

ਗਹਿਰੀ ਰਾਤ ~
ਸੱਜਣਾਂ ਦੀ ਕੰਧ ਤੇ ਲਿਖਿਆ 
ਨਵਾਂ ਸਾਲ ਮੁਬਾਰਕ

ਹਰਵਿੰਦਰ ਧਾਲੀਵਾਲ

ਨਵਾਂ ਸਾਲ 9

ਨਵਾਂ ਸਾਲ –
ਲਿਖੇ ਅਧੂਰੇ ਅਹਿਦ
ਬੀਤੇ ਸਾਲ ਦੇ

ਅਮਰਜੀਤ ਸਾਥੀ

ਨਵਾਂ ਸਾਲ 8

ਦੀਵਿਆਂ ਵੇਲਾ
ਲੰਘ ਚੱਲੇ ਵਰ੍ਹੇ ਦੀ
ਪੀੜ ਦਾ ਜਸ਼ਨ

ਗੁਰਮੀਤ ਸੰਧੂ

ਨਵਾਂ ਸਾਲ 7

ਕੰਬਦੇ ਬੁੱਲਾਂ ਦਵੇ
ਨਵੇਂ ਸਾਲ ਦੀਆਂ ਮੁਬਰਕਾਂ-
ਪਹਿਲੀ ਕਿਰਨ

ਇਕਬਾਲ ਭਾਮ

ਨਵਾਂ ਸਾਲ 6

ਬੀਤ ਚਲਿਆ ਵਰ੍ਹਾ
ਰਜਾਈ ਦੇ ਨਿੱਘ ‘ਚ ਬੈਠਾ ਬਜ਼ੁਰਗ
ਕਰੀ ਜਾਏ ਜਮਾਂ ਘਟਾਓ

ਗੁਰਨੇਤਰ ਸਿੰਘ

ਨਵਾਂ ਸਾਲ 5

ਵੀਹ ਸੌ ਬਾਰਾਂ –
ਬੁਝੀ ਬੱਤੀ ‘ਤੇ
ਬੈਠੀ ਬਰਫ

ਹਾਇਕੂ ਅਤੇ ਹਾਇਗਾ:

ਅਮਰਜੀਤ ਸਾਥੀ

ਨਵਾਂ ਸਾਲ 4

ਨਵੇਂ ਸਾਲ ਦੀ ਸਵੇਰ 
ਤੁੱਪਕਾ ਤੁੱਪਕਾ ਡਿੱਗੇ 
ਇੱਕ ਬੁੱਕ ਪਾਣੀ

ਨਿਰਮਲ ਸਿੰਘ ਧੌਂਸੀ

ਨਵਾਂ ਸਾਲ 3

ਮੈਂ ਪਿੱਪਲ ਨੂੰ ਕਿਹਾ 
ਨਵਾਂ ਸਾਲ ਮੁਬਾਰਕ 
ਕੰਬਣ ਲੱਗੇ ਪੱਤੇ 

ਸ਼ਿੰਦਰ ਸ਼ਿੰਦ

ਨਵਾਂ ਸਾਲ 2

ਸਾਲ ਦਾ ਅਖੀਰਲਾ ਦਿਨ –
ਨਵੇਂ ਰੰਗਾਂ ਨਾਲ ਤਸਵੀਰ 
ਬਣਾਉਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ 

ਰੋਜ਼ੀ ਮਾਨ

ਰੁੱਤ ਬਦਲੀ

ਪੱਤ ਝੜੇ

ਦਿੱਸਣ ਲੱਗੀਆਂ

ਟਾਹਣੀਆਂ

ਅਮਰਜੀਤ ਸਾਥੀ

ਗੌਲਫ

ਤ੍ਰੇਲ ਭਿੱਜੇ
ਹਰੇ ਹਰੇ ਘਾਹ ਤੇ
ਗੌਲਫ ਖੇਲਣ
ਪੱਤਝੜੀ ਸੂਰਜ
ਦਾ ਲਾਹਾ

ਸੁਵੇਗ ਦਿਓਲ

ਜਗਰਾਜ ਸਿੰਘ ਨਾਰਵੇ ਦੇ 11 ਹਾਇਕੂ

1.
ਕਿੰਨੀ ਠੰਡ —
ਰੰਗ ਵਾਲਾ ਭਾਈ ਆਖੇ
ਇੱਕ ਕੋਟ ਨਹੀਂ ਕਾਫੀ

2.

ਨਦੀ ਕੰਢੇ ਫੈਕਟਰੀ
ਤਰੱਕੀ ਦੇ ਜਸ਼ਨ ਮਨਾਉਂਦੇ ਦੇਖਣ
ਬੇ-ਹਰਕਤ ਮੱਛੀਆਂ

3.

ਠੇਕੇ ਲੰਬੀ ਲਾਇਨ
ਵਰਤ ਰਿਹਾ ਗਿਰਜਾ-ਘਰ ਦੀ
ਫਰੀ ਪਾਰਕਿੰਗ

4.

ਬਰਫ਼ ਦੇ ਧੱਬੇ–

ਗੁਰੂਘਰ ਦੇ ਪਿਛਵਾੜੇ

ਸੁੱਕਣੇ ਪਾਏ ਕਛਿਹਰੇ

5.

ਦੇਸੀ ਨਰਸ
ਮਾਲ ‘ਚ ਪੋਚਾ ਫੇਰਦੀ
ਸਾਥੋਂ ਵੱਟੇ ਪਾਸਾ

6.

ਪਿੱਲ-ਚੋਟ-
ਕੱਤਰੀ ਕੱਢ ਕੇ ਲੈ ਗਿਆ
ਮੇਰੇ ਮਨ-ਭਾਉਂਦੀ ਬਾਘ੍ਹੜ

7.

ਬਾਪੂ ਜੀ ਸੌਂ ਰਹੇ
ਅੱਜ ਫਿਰ ਆ ਗਿਆ
ਝੋਲੇ ਵਾਲਾ ਭਾਈ

8.

ਪੱਤਝੜ–
ਮੇਰੇ ਮੁਲਕ ‘ਚ ਬਦਲਣ ਰੰਗ
ਕਨੇਡਾ ਦੇ ਝੰਡੇ

9.

ਸਾਉਣ ਦੀ ਝੜੀ-
ਅੱਧ-ਸੁੱਕੀਆਂ ਛਿਟੀਆਂ ‘ਚੋਂ
ਸੂੰ ਸੂੰ ਦੀਆਂ ਅਵਾਜਾਂ

10.

ਢਲਦੀ ਸ਼ਾਮ–
ਸਲੇਟੀ ਬੱਦਲਾਂ ਓਹਲਿਓਂ ਆਈ
ਕੂੰਜਾਂ ਦੀ ਇੱਕ ਡਾਰ

11.

ਸਰਦ ਸਵੇਰ–
ਸੁੱਕਣੀ ਪਾਈ ਚਿੱਟੀ ਚਾਦਰ
ਕੋਰੇ ਢਕਿਆ ਘਾਹ

ਜਗਰਾਜ ਸਿੰਘ ਨਾਰਵੇ

ਜੁਗਨੂੰ

ਉਦਾਸ ਰੁੱਤ-
ਨ੍ਹੇਰਾ ਚੀਰਦਾ ਜੁਗਨੂੰ 
ਬਣਿਆ ਤਾਰਾ 

ਤੇਜਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਗਿੱਲ
(Dedicated to Jugnu Ji)