ਪੱਖੀ-10

ਸਭਿਆਚਾਰ ਮੇਲਾ
ਫੁੱਲਾਂ ਵਾਲੀ ਪੱਖੀ ਦੁਆਲੇ
ਭਿਣਕੇ ਮੰਡੀਰ

ਦਰਬਾਰਾ ਸਿੰਘ ਖਰੌਢ

ਪੱਖੀ-9

ਪੱਖੀ ਦੀ ਝੱਲ
ਸੜਕ ਕਿਨਾਰੇ ਭੁੰਨੇ ਛੱਲੀ
ਛੱਲੀ ਵਰਗੀ

ਜਗਤਾਰ ਲਾਡੀ

ਨਿੱਮ

ਪਤਝੜ ਦਾ ਆਗਾਜ਼ –
ਵਿਹੜਿਓਂ ਨਿੱਮ ਵੱਢਕੇ ਨਾਹਵੇ
ਡਿਟੋਲ ਸਾਬਣ ਨਾਲ

ਗੁਰਵਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਸਿੱਧੂ

ਚਿੜੀ

ਅਚਨਚੇਤ ਹਨੇਰੀ —
ਡਿਗੇ ਬਿਰਖ ਤੇ ਗਾ ਰਹੀ 
ਕੱਲੀ ਕਾਰੀ ਚਿੜੀ 

sudden storm–
a lone bird chirps
on the fallen tree

ਅਰਵਿੰਦਰ ਕੌਰ

ਹਨੇਰੀ

ਚੱਲੇ ਤੇਜ ਹਨੇਰੀ –
ਖੇਤਾਂ ਵਿਚ ਲਹਿਰਾਉਂਦੀ ਫਸਲ 
ਹੋਈ ਪਲ ਵਿਚ ਢੇਰੀ

ਲਵਤਾਰ ਸਿੰਘ

spring fields – every thing is busy with living

Valeria Simonova-Cecon

ਬਸੰਤ ਚੁਫੇਰੇ –
ਹਰ ਸ਼ੈ ਰੁੱਝੀ
ਜੀਵਨ ਆਹਰੇ

ਵਲੇਰੀਆ ਸਿਮੋਨੋਵਾ-ਚੈਕਨ

ਅਨੁਵਾਦ: ਅਮਰਜੀਤ ਸਾਥੀ

ਤੋਤਾ

ਘਨਘੋਰ ਘਟਾਵਾਂ –
ਅਧਪੱਕੇ ਜਾਮਨੂ ਟੁੱਕੇ 
ਗਾਨੀ ਵਾਲਾ ਤੋਤਾ

ਗੀਤ ਅਰੋੜਾ

ਇੱਸਾ ਦੀ ਯਾਦ

ਟਿਪ ਟਿਪ ਬਾਰਿਸ਼
ਮੇਰੇ ਚਾਹ ਦੇ ਕੱਪ ‘ਚ
ਉਠੀ ਲਹਿਰ
ਚੇਤਿਆਂ ‘ਚ ਮੁਸਕਰਾਇਆ
ਕੋਬਾਯਾਸ਼ੀ ਇੱਸਾ

ਹਰਲੀਨ ਸੋਨਾ

ਪੀਂਘ

ਸਾਓੁਣ ਮਹਿਨਾ –
ਪੀਂਘ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਚੜ੍ਹਾਣ ਨਾਲ
ਪਿੱਪਲ ਤੋਂ ਵਰ੍ਹੀਆ ਕਣੀਆਂ…

ਜ਼ਿੱਮੀ ਭੁੱਲਰ

ਗੀਝਾ

ਸ਼ਾਮ ਦਾ ਘੁਸ੍ਮੁਸਾ 
ਟਾਕੀਆਂ ਵਾਲੇ ਗੀਝੇ ਚੋਂ ਲਟਕਣ 
ਚੋਰੀ ਦੇ ਕਰੇਲੇ

ਗੀਤ ਅਰੋੜਾ

ਗਗਨਦੀਪ ਸਿੰਘ ਦੇ 5 ਹਾਇਕੂ

ਮਾਂ ਲਿਪੇ ਮਿਟੀ
ਬੱਚਾ ਚੁੰਘੇ ਗੂਠਾ
ਓਟੇ ਓਹਲੇ

ਹੋਲੀ ਦੀ ਦੁਪਹਿਰ
ਪਿਚਕਾਰੀ ਨਾਲ ਭਿਜੀ
ਵਿਧਵਾ ਦੀ ਚੁੰਨੀ

ਗਿਲੇ ਖਾਲ਼ ‘ਚ
ਸੱਪ ਦੀ ਕੰਜ
ਪੈਰ ਤਰਭਕੇ ਰੁਕੇ

ਬਿਜਲੀ ਗੜਕੇ
ਮਾਂ ਨੇ ਲਕੋਈ
ਕਾਂਸੀ ਦੀ ਥਾਲੀ

ਬੱਦਲ ਲਸ਼ਕੇ
ਦੂਰ ਦੂਰ ਸੁੱਤੇ
ਮਾਮਾ ਤੇ ਭਾਣਜਾ

ਗਗਨਦੀਪ ਸਿੰਘ

ਮੀਂਹ

ਇਸ ਨੂੰ ਦੋਹਾਂ ਤਰੀਕਿਆਂ ਨਾ਼ ਲਿਖਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ:

ਤੁਪਕਾ – ਤੁਪਕਾ 

ਸਹਿਜੇ ਹੀ ਦਰਿਆ ਚ ਰਲਿਆ

ਮੀਂਹ ਦਾ ਸ਼ੋਰ

ਜਾਂ
ਮੀਂਹ ਦਾ ਸ਼ੋਰ 

ਸਹਿਜੇ ਹੀ ਦਰਿਆ ਚ ਰਲਿਆ 

ਤੁਪਕਾ – ਤੁਪਕਾ

ਹਰਲੀਨ ਸੋਨਾ

 

ਕਲਿਕ

ਰੌਸ਼ਨੀ ਨੇ ਧੋਤਾ
ਕਾਰਨਸ ‘ਤੇ ਬੁੱਧ
ਬਸ ਇੱਕ ਕਲਿਕ …

ਜਗਦੀਸ਼ ਕੌਰ

ਮੱਛੀ

ਸ਼ੂਕਦਾ ਦਰਿਆ-
ਚੁੱਪਚਾਪ ਅਲੋਪ ਹੋਈ
ਇਕ ਮੱਛਲੀ

ਹਰਲੀਨ ਸੋਨਾ

ਜੋੜਾ

ਲੜਦੇ ਉਠੇ ਪ੍ਰੇਮੀ 
ਬੈਂਚ ਆ ਬੈਠਾ ਕਲੋਲਾਂ ਕਰਦਾ 
ਪੰਛੀ ਜੋੜਾ

ਸੁਰਜੀਤ ਸਿੰਘ ਪਾਹਵਾ

ਅਮਲਤਾਸ

ਅਮਲਤਾਸ ਦੀ ਛਾਂ – 
ਤਿੰਨ ਸੈਲ ਫੋਨਾਂ ਵਾਲਾ ਅਜਨਬੀ 
ਆਖਿਰ ਚੁੱਪ ਕੀਤਾ !
ਰੋਜ਼ੀ ਮਾਨ

ਪਾਰਕ

ਮਿਉਂਸਪਲ ਪਾਰਕ –

ਇੱਕ ਕੋਨੇ ਤਾੜੀਆਂ ਦੀ ਗੂਂਜ

ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ ਠਹਾਕੇ

ਸੰਜੇ ਸਨਨ 

ਤੱਤੀ ਤਵੀ

ਮਘਦਾ ਸੂਰਜ-
ਤੱਤੀ ਤਵੀ ਤੇ ਬਿਰਾਜਮਾਨ 
ਸ਼ਹੀਦਾਂ ਦਾ ਸਿਰਤਾਜ

ਤੇਜਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਗਿੱਲ

 

ਕੀੜੀ

ਸਮੁੰਦਰੀ ਤੂਫਾਨ
ਹਾਲੇ ਵੀ ਤਰੀ ਜਾਵੇ
ਪੱਤੇ ਤੇ ਕੀੜੀ

ਸਰਦਾਰ ਧਾਮੀ

ਕੂਕ

ਤੇਜ ਬਰਸਾਤ …
ਪੌਣਾਂ ਵਿੱਚ ਘੁਲ ਗਈ
ਕੋਇਲ ਦੀ ਕੁਕ

ਦਵਿੰਦਰ ਕੌਰ

ਕਾਮੀ

ਝੋਨੇ ਦੀ ਲੁਆਈ –
ਕਾਮੀ ਕੁੜੀ ਨੇ ਮਿੱਧਿਆ
ਤਪਦਾ ਸੂਰਜ

ਹਰਵਿੰਦਰ ਧਾਲੀਵਾਲ

ਤਾਰ ਤੁਪਕਾ

ਤਾਰ ਤੁਪਕਾ –
ਚਿਰਾਂ ਬਾਅਦ ਬੈਠਿਆ
ਅਪਣੇ ਕੋਲ਼ ਆਪ

ਅਮਰਜੀਤ ਸਾਥੀ

ਖ਼ਤ

ਪੁਰਾਣਾ ਟਰੰਕ …
ਸੁੱਕੇ ਹੰਝੂਆਂ ਨਾਲ ਝੁਰੜ ਮੁਰੜ
ਮਹਿਬੂਬ ਦਾ ਖ਼ਤ
ਅਰਵਿੰਦਰ ਕੌਰ

ਸੁਰਖੀ

ਸ਼ੀਸ਼ੇ ਮੂਹਰੇ
ਸੁਰਖੀ ਲਾਉਂਦੀ ਮੁਟਿਆਰ –
ਉੱਬਲਿਆ ਦੁੱਧ
ਪ੍ਰੀਤ ਰਾਜਪਾਲ

ਅਮ੍ਰਿਤ ਬੂੰਦ

ਹਰ ਕੀ ਪੌੜੀ …
ਨਵੀਂ ਵਿਆਹੀ ਦੇ ਮੱਥੇ ਲਿਸ਼ਕੀ 
ਅਮ੍ਰਿਤ  ਬੂੰਦ

ਅਰਵਿੰਦਰ ਕੌਰ

ਡੂਮਣਾ

ਸਿਖਰ ਦੁਪਿਹਰ-
ਸੰਘ ‘ਚ ਅੜਿਆ ਗੋਲਗੱਪਾ
ਵੇਖ ਨਿੰਮ ‘ਤੇ ਡੂਮਣਾ

ਅਨਿਲ ਬਤਰਾ

ਘੁੱਗੀਆਂ

ਬਾਰੀ ਥਾਣੀ ਤੱਕਾਂ
ਘੁੱਗੀਆਂ ਦੇ ਚੋਜ-
ਕਿਣ ਮਿਣ ਬਰਸੇ

ਦਵਿੰਦਰ ਕੌਰ

ਚੰਨ

ਵੈਸਾਖ ਦਾ ਚੰਨ . . .
ਚਿਨਾਰ ਦੇ ਪੱਤਿਆਂ ‘ਚ ਗੁਆਚੇ
ਮੋਤੀਆਂ ਦੇ ਬੁੰਦੇ

ਅਰਵਿੰਦਰ ਕੌਰ

ਪੱਤੇ

ਆਈ ਬਸੰਤ-

ਮਾਹੀ ਗਰਿਲ ਤੋਂ ਝਾੜੇ

ਸੁੱਕੇ ਹੋਏ ਪੱਤੇ

ਕਰਮਜੀਤ ਕੌਰ

10 ਡਰਨੇ ਗੁਰਪ੍ਰੀਤ ਦੇ

ਡਰਨਾ : ਹਾਇਕੂ ਲੜੀ
੧
ਚਾਨਣੀ ਰਾਤ
ਹਾਕ ਮਾਰਦੀ ਜਾਪੇ
ਡਰਨੇ ਦੀ ਬਾਂਹ
੨
ਲਾਲ-ਗੁਲਾਲ
ਡਰਨੇ ਦੇ ਲੀੜੇ
ਫੌਜਣ ਦੀਆਂ ਗੱਲ੍ਹਾਂ
੩
ਆਨੀਂ-ਬਹਾਨੀਂ
ਹੋਲੀ ਖੇਡ ‘ਗੀ ਫੌਜਣ
ਡਰਨੇ ਨਾਲ
੪
ਖੇਤ ਛੜਿਆਂ ਦਾ
ਡਰਨੇ ਦੇ ਸਿਰ
ਸਿਹਰੇ ਲਮਕਣ
੫
ਅਪਣੇ ‘ਉਹਦੇ’
ਮੂੰਹ ‘ਚ ਬੁਰਕੀ ਪਾਉਂਦਿਆਂ
ਡਰਨੇ ਤੋਂ ਸੰਙੇ
੬
ਮੁੱਛਾਂ ਮਰੋੜੇ
ਡਰਨਾ ਅਜੇ ਵੀ
ਖੇਤ ਖਾਲ੍ਹੀ
੭
ਝੱਖੜ ਪਿੱਛੋਂ
ਡਿੱਗ ਪਿਆ ਡਰਨਾ ਵੀ
ਡਿੱਗੀ ਫਸਲ ਦੇ ਨਾਲ
੮
ਦਿਨੇ ਸੂਰਜ
ਡਰਨੇ ਦਾ ਸਾਥੀ
ਰਾਤ ਨੂੰ ਚੰਨ
੯
ਕਰਦਾ ਕਾਂ ਕਾਂ
ਡਰਨੇ ਦੇ ਸਿਰ ‘ਤੇ
ਬੈਠਾ ਬੁੱਢਾ ਕਾਂ
੧੦
ਪੁੱਠਾ-ਸਿੱਧਾ
ਇਕੋ ਜਿਹਾ
ਡਰਨੇ ਦਾ ਕੋਟ

ਠੱਕਾ

ਵੱਗਦਾ ਠੱਕਾ
ਕੰਧ ਉਹਲੇ ਬੈਠਾ
ਬਾਬਾ ਬਖ਼ਤੌਰਾ

ਲਖਵਿੰਦਰ ਸ਼ਰੀਂਹ ਵਾਲਾ

ਅਕਸ

1.
ਬਰਫ਼ ਪਿਛੋਂ ਮੀਂਹ–
ਸ਼ੀਸ਼ੇ ਉੱਤੇ ਤੁਰਦਿਆਂ ਦਿਸਿਆ
ਅੱਧਾ ਚੰਨ
****************
2.
ਬਰਫ਼ ਪਿਛੋਂ ਮੀਂਹ–
ਸ਼ੀਸ਼ੇ ਉੱਤੇ ਤੁਰਦਿਆਂ ਦਿਸਿਆ
ਆਪਣਾ ਹੀ ਅਕਸ

ਜਗਰਾਜ ਸਿੰਘ ਨਾਰਵੇ

ਬੰਜਾਰੇ ਦਾ ਗੀਤ

ਝਿਲਮਿਲਾਉਂਦਿਆਂ ਲਾਟਾਂ –
ਬਿਨ ਸਾਜ਼ ਬੰਜਾਰੇ ਦਾ ਗੀਤ
ਸਰਦ ਹਵਾ ‘ਤੇ ਸਵਾਰ

flickering flames –
a gypsy’s unaccompanied song
riding on cold breeze

jhilmilaundiyaa’n laattaa’n –
bin saaz banjaaray da geet
sard hawa ‘te sawaar

ਹਾਇਕੂ ਅਤੇ ਚਿਤਰ:  ਰੋਜ਼ੀ ਮਾਨ

ਕੰਬਦਾ ਹੱਥ

ਸਰਦ ਸ਼ਾਮ –
ਕੰਬ ਰਹੇ ਹੱਥ ਵਿਚ
ਰੱਮ ਦਾ ਪੈੱਗ

ਜਗਦੀਪ ਸਿੰਘ

 

ਕਿੱਕਰ

ਜੰਗਲੀ ਕਿੱਕਰ
ਜਨਵਰੀ ਦੀ ਧੁੱਪ ਵਿੱਚ –
ਚਰਵਾਹੇ ਦੀ ਮੁਸਕਾਣ

ਰੋਜ਼ੀ ਮਾਨ

ਨਵਾਂ ਵਰ੍ਹਾ

ਧੁੰਦ ਚੀਰ ਆਈ
ਝੌਂਪੜੀ ‘ਚ ਸੁਨਹਿਰੀ ਕਿਰਨ –
ਨਵਾਂ ਵਰ੍ਹਾ

ਅਮਨਪ੍ਰੀਤ ਪੰਨੂ

ਤੁਲਸੀ

ਅੰਮੜੀ ਦਾ ਵਿਹੜਾ
ਤੁਲਸੀ ਦੇ ਬੂਟੇ ਹੇਠਾਂ ਬਲੇ
ਮਿੱਟੀ ਦਾ ਦੀਵਾ

ਗੀਤ ਅਰੋੜਾ

ਟੋਪੀ

ਲਿਸ਼ਕਦਾ ਹਰਾ ਘਾਹ –
ਦਾਦੀ ਉਣ ਰਹੀ ਸਾਰਾ ਪਿਆਰ
ਗਰਮ ਟੋਪੀ ਵਿਚ

ਰੋਜ਼ੀ ਮਾਨ

ਨਵਾਂ ਸਾਲ

ਢਲਦਾ ਸੂਰਜ 
ਮੇਰੀ ਬਗੀਚੀ ਚ ਟਿਕਿਆ ਇੱਕ ਪਲ 
ਜਾਂਦਾ ਸਾਲ

ਅਰਵਿੰਦਰ ਕੌਰ

ਅੱਥਰੂ

ਨਵਾਂ ਸਾਲ —
ਝਿਮਣੀਆਂ ਤੇ ਟਿਕੇ ਅਥਰੂਆਂ ਵਿਚ 
ਪਾਪਾ ਦੀ ਨੁਹਾਰ

ਅਰਵਿੰਦਰ ਕੌਰ

ਪਿੱਪਲ

ਮੰਦਿਰ ਚ ਪਿੱਪਲ-
ਤੋਤੇ ਤੋ ਪੁੱਛੇ ਅੱਲੜ
ਕਿਸਮਤ ਦੇ ਸਿਤਾਰੇ

ਇਕਬਾਲ ਭਾਮ

ਲਹਿਰਾਂ

ਸਾਗਰ ਕੰਢਾ –
ਇੱਕੋ ਪਾਸੇ ਵਹਿੰਦੀਆ ਦੋ ਲਹਿਰਾ 
ਮਿਲ ਹੋਈਆ ਉੱਚੀਆ

ਰਘਬੀਰ ਦੇਵਗਣ

ਚੱਪਲਾਂ

ਦੂਰ ਦੁਮੇਲ ~
ਮਾਂ ਦੀਆਂ ਘਿਸਰਦੀਆ ਚੱਪਲਾਂ ਨਾਲ
ਡੰਗੋਰੀ ਦੀ ਟਿਕ ਟਿਕ

ਦੀਪੀ ਸੈਰ

ਨਵਾਂ ਸਾਲ 5

ਵੀਹ ਸੌ ਬਾਰਾਂ –
ਬੁਝੀ ਬੱਤੀ ‘ਤੇ
ਬੈਠੀ ਬਰਫ

ਹਾਇਕੂ ਅਤੇ ਹਾਇਗਾ:

ਅਮਰਜੀਤ ਸਾਥੀ

ਤਿਤਲੀ

ਸੂਹੀ ਸਵੇਰ –
ਸੜਕ ਤੇ ਫੜਫੜਾਏ ਤਿਤਲੀ
ਬੇ-ਰੋਕ ਆਵਾਜਾਈ

ਰਾਣੀ ਬਰਾੜ

ਜੁਗਨੂੰ

ਨਿੱਕੀ ਨਿੱਕੀ ਕਣੀ 
ਮੇਰੀ ਤਲੀ ਤੇ 
ਉਹਦੇ ਹੰਝੂ 

a slight drizzle
on my palm–
her tears

ਅਰਵਿੰਦਰ ਕੌਰ

(ਜੁਗਨੂੰ ਨੂੰ ਮੁਖਾਤਿਬ )

ਅਲਾਰਮ

ਸਵੇਰ ਦਾ ਅਲਾਰਮ –
ਉਣੀਂਦੇ ਚਿਹਰੇ ‘ਤੇ
ਸੂਰਜ ਦੀਆਂ ਕਿਰਨਾ

ਦਵਿੰਦਰ ਕੌਰ