ਬਹਾਰ

white plum blossoms

return to the withered tree–

moonlit night

Buson

ਚਿੱਟੇ ਫੁੱਲ ਖਿੜੇ

ਨਿਪੱਤਰੇ ਅਲੂਚਿਆਂ ਉੱਤੇ–

ਚੰਨ ਚਾਨਣੀ ਰਾਤ

ਬੂਸੋਨ

ਅਨੁਵਾਦ: ਅਮਰਜੀਤ ਸਾਥੀ

ਇਸ਼ਤਿਹਾਰ

ਪੱਤੀਆਂ پتیاں

with each falling petal

they grow older–

plum branches

Buson

ਹੋਵਣ ਹੋਰ ਪੁਰਾਣੀਆਂ

ਹਰ ਝੜਦੀ ਪੱਤੀ ਦੇ ਨਾਲ਼–

ਅਲੂਚੇ ਦੀਆਂ ਟਾਹਣੀਆਂ

ਬੂਸੋਨ

ਅਨੁਵਾਦ: ਅਮਰਜੀਤ ਸਾਥੀ

ہوون ہور پرانیاں
ہر جھڑدی پتی دے نال
الوچے دیاں ٹاہنیاں

 

بوسون
انوواد: امرجیت ساتھی

ਬੁੱਧ بدھ

Where there are people

there are flies, and

there are Buddhas

Issa

ਜਿੱਥੇ ਕਿਤੇ ਲੋਕ ਨੇ

ਓਥੇ ਹਨ ਮੱਖੀਆਂ, ਅਤੇ

ਬੁੱਧ ਵੀ ਹਨ ਓਥੇ

ਇੱਸਾ

ਅਨੁਵਾਦ: ਅਮਰਜੀਤ ਸਾਥੀ

جتھے کتے لوک نے
اوتھے ہن مکھیاں، اتے
بدھ وی ہن اوتھے

 

اسا

انوواد: امرجیت ساتھی

ਜਲਵਾ جلوا

the spring sun

shows its power

between snowfalls

Shigeyori

ਬਸੰਤੀ ਸੂਰਜ

ਵਿਖਾਵੇ ਜਲਵਾ

ਬਰਫ਼ਬਾਰੀ ਵਿਚਕਾਰ

ਸ਼ੀਗੇਯੋਰੀ 

ਅਨੁਵਾਦ: ਅਮਰਜੀਤ ਸਾਥੀ

بسنتی سورج
وکھاوے جلوا
برفباری وچکار

شیگییوری

انوواد: امرجیت ساتھی

ਇੱਕ ਮਿੱਕ اک مکّ

opening their hearts

ice and water become

friends again

Teishitsu

ਦਿਲ ਖੋਲ੍ਹਕੇ ਅਪਣੇ

ਬਰਫ ਤੇ ਪਾਣੀ ਹੋਏ

ਮਿੱਤਰ ਮੁੜ ਕੇ ਫੇਰ

ਤੇਈਸ਼ਿਤਸੂ

ਅਨੁਵਾਦ: ਅਮਰਜੀਤ ਸਾਥੀ

دل کھولھکے اپنے
برف تے پانی ہوئے
متر مڑ کے پھیر

تیئیشتسو

انوواد: امرجیت ساتھی

ਲੀੜੇ لیڑے

the beggar

wears heaven and earth

as summer clothes

Kikaku

ਭਿਖਾਰੀ ਪਹਿਨੇ

ਅੰਬਰ ਅਤੇ ਧਰਤੀ

ਗਰਮੀ ਦੇ ਲੀੜਿਆਂ ਵਾਂਗ

ਕੀਕਾਕੂ

ਅਨੁਵਾਦ: ਅਮਰਜੀਤ ਸਾਥੀ

بھکھاری پہنے
امبر اتے دھرتی
گرمی دے لیڑیاں وانگ

کیکاکو

انوواد: امرجیت ساتھی

ਦਿਲ دل

tired heart–

mountains and ocean

too much beauty

Santoka

ਥੱਕਿਆ ਦਿਲ–

ਪਰਬਤ ਅਤੇ ਸਮੁੰਦਰ

ਅਥਾਹ ਸੁੰਦਰਤਾ

ਸਾਨਤੋਕਾ

ਅਨੁਵਾਦ: ਅਮਰਜੀਤ ਸਾਥੀ

تھکیا دل
پربت اتے سمندر
اتھاہ سندرتا

سانتوکا

انوواد: امرجیت ساتھی

ਲਾਵਾਰਸ لاوارث

worse than tears–

the smile of the

abandoned child

Anonymous

ਹੰਝੂਆਂ ਤੋਂ ਵੀ ਮਾੜੀ–

ਲਾਵਾਰਸ ਬੱਚੇ ਦੀ

ਮੁਸਕਾਨ

ਗੁਮਨਾਮ

ਅਨੁਵਾਦ: ਅਮਰਜੀਤ ਸਾਥੀ

ہنجھوآں توں وی ماڑی
لاوارث بچے دی
مسکان

گم نام

انوواد: امرجیت ساتھی

ਝੱਖੜ جھکھڑ

the winter storm

hides in the bamboo

and becomes silent

Basho

ਸਿਆਲ਼ੀ ਝੱਖੜ

ਬਾਂਸਾਂ ਵਿਚ ਜਾ ਲੁਕਿਆ

ਤੇ ਚੁੱਪ ਹੋ ਗਿਆ

ਬਾਸ਼ੋ

ਅਨੁਵਾਦ: ਅਮਰਜੀਤ ਸਾਥੀ

سیالی جھکھڑ
بانساں وچ جا لکیا
تے چپّ ہو گیا

باشو

انوواد: امرجیت ساتھی

ਬਰਫ برف

flowing down

ice crushes

ice

Gomei

ਰੁੜ੍ਹੀ ਜਾਂਦੀ

ਬਰਫ ਮਿੱਧੇ

ਬਰਫ ਨੂੰ

ਗੋਮੇਈ

ਅਨੁਵਾਦ: ਅਮਰਜੀਤ ਸਾਥੀ

رڑھی جاندی
برف مدھے
برف نوں

گومیئی

انوواد: امرجیت ساتھی

ਬੁਲ੍ਹੇ بلھے

wintry blasts–

blown off into the ocean

the evening sun

Natsume Soseki

ਸਰਦ ਬੁਲ੍ਹੇ–

ਉਡਾ ਸੁੱਟਿਆ ਸਾਗਰ ਵਿਚ

ਸੰਝ ਦਾ ਸੂਰਜ

ਨਾਤਸੁਮੇ ਸੋਸੇਕੀ

ਅਨੁਵਾਦ: ਅਮਰਜੀਤ ਸਾਥੀ

سرد بلھے
اڈا سٹیا ساگر وچ
سنجھ دا سورج

ناتسمے سوسیکی

انوواد: امرجیت ساتھی

ਆਵਾਜ਼ آواز

if it had no voice

the heron might disappear–

this morning’s snow

Chiyo-jo

ਜੇ ਹੁੰਦਾ ਬੇਆਵਾਜ਼

ਸਾਰਸ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਅਲੋਪ–

ਆਹ ਸਵੇਰੇ ਦੀ ਬਰਫ

ਚਿਓ-ਜੋ

ਅਨੁਵਾਦ: ਅਮਰਜੀਤ ਸਾਥੀ

جے ہندا بے آواز
سارس ہو جاندا الوپ
آہ سویرے دی برف

چیو-جوو

انوواد: امرجیت ساتھی

ਚੁੱਪ چپّ

snow

falls on snow–

and remains silent

Santoka

ਬਰਫ

ਗਿਰਦੀ ਬਰਫ ‘ਤੇ–

ਅਤੇ ਰਹਿੰਦੀ ਚੁੱਪ

ਸਾਨਤੋਕਾ

ਅਨੁਵਾਦ: ਅਮਰਜੀਤ ਸਾਥੀ

برف
گردی برف ‘تے
اتے رہندی چپّ

سانتوکا

انوواد: امرجیت ساتھی

ਮੁਰਗ਼ਾਬੀ مرغابی

the sea grows dark

the voice of the duck

faintly whitens

Basho

ਸਾਗਰ ਹੋਏ ਹਨੇਰਾ

ਮੁਰਗ਼ਾਬੀ ਦੀ ਆਵਾਜ਼

ਹਲਕਾ ਜਾ ਰੁਸ਼ਨਾਏ

ਬਾਸ਼ੋ

ਅਨੁਵਾਦ: ਅਮਰਜੀਤ ਸਾਥੀ

ساگر ہوئے ہنیرا
مرغابی دی آواز
حلقہ جا رشنائے

باشو

انوواد: امرجیت ساتھی

ਵਾਦਕ وادک

the Flute player

bitten by a mosquito

On the edge of his lips

Kyoriku

ਬੰਸਰੀ ਵਾਦਕ ਨੂੰ

ਕੱਟਿਆ ਮੱਛਰ ਨੇ

ਬੁੱਲ੍ਹਾਂ ਦੇ ਕੋਲ਼

ਕਾਇਓਰਿਕੂ

ਅਨੁਵਾਦ: ਅਮਰਜੀਤ ਸਾਥੀ

بنسری وادک نوں
کٹیا مچھر نے
بلھاں دے کول

کائیورکو

انوواد: امرجیت ساتھی

ਸਦਾ ਬਹਾਰ سدا بہار

a camellia–

it fell in the darkness

of an old well

Buson

ਇਕ ਸਦਾ ਬਹਾਰ ਬੂਟਾ–

ਪੁਰਾਣੇ ਖੂਹ ਦੇ

ਅੰਧਕਾਰ ਵਿਚ ਗਿਰ ਗਿਆ

ਬੁਸੋਨ

ਅਨੁਵਾਦ: ਅਮਰਜੀਤ ਸਾਥੀ

ਨੋਟ: camellia = ਕੈਮਲੀਆ: ਇਕ ਸਦਾ ਬਹਾਰ ਫੁੱਲਾਂ ਵਾਲ਼ਾ ਬੂਟਾ।

اک سدا بہار بوٹا
پرانے کھوہ دے
اندھکار وچ گر گیا

بسون

انوواد: امرجیت ساتھی

نوٹ: camellia = کیملیا: اک سدا بہار پھلاں والا بوٹا۔

ਇਕੋ ਰੰਗ اکو رنگ

the sky clears

and the moon and snow

are one colour

Sogetsu-Ni

ਅੰਬਰ ਨਿੱਖਰਿਆ

ਚੰਨ ਤੇ ਬਰਫ

ਇਕੋ ਰੰਗ

ਸੋਗੇਤਸੂ-ਨੀ

ਅਨੁਵਾਦ: ਅਮਰਜੀਤ ਸਾਥੀ

امبر نکھریا
چن تے برف
اکو رنگ

سوگیتسو-نیگیتسو

انوواد: امرجیت ساتھی 



ਝੱਝਰ جھجھر

Awake at night-

the sound of the water jar

cracking in the cold

Matsuo Basho

ਰਾਤ ਨੂੰ ਜਗਾਇਆ

ਝੱਝਰ ਦੀ ਆਵਾਜ਼

ਠੰਢ ਵਿਚ ਤਿੜਕ ਰਹੀ

ਮਤਸੂਓ ਬਾਸ਼ੋ

ਅਨੁਵਾਦ:ਗੁਰਮੀਤ ਸੰਧੂ

رات نوں جگایا
جھجھر دی آواز
ٹھنڈھ وچ تڑک رہی

متسوؤ باشو

انوواد:گرمیت سندھو

ਹੋਰ ਸਾਲ اک ہور سال

Another year gone–

hat in my hand

sandals on my feet

-Matsuo Basho

 

ਇਕ ਹੋਰ ਸਾਲ ਲੰਘਿਆ

ਮੇਰੇ ਹੱਥ ‘ਚ ਟੋਪ

ਪੈਰਾਂ ‘ਚ ਚੱਪਲ

-ਮਤਸੂਓ ਬਾਸ਼ੋ

ਅਨੁਵਦ: ਗੁਰਮੀਤ ਸੰਧੂ

اک ہور سال لنگھیا
میرے ہتھ ‘چ ٹوپ
پیراں ‘چ چپل

متسوؤ باشو

انواد: گرمیت سندھو

ਸੁਪਨਾ سپنا

the first dream of the year;

I kept it a secret

and smiled to myself

Sho-u

ਸਾਲ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਸੁਪਨਾ;

ਮੈਂ ਇਸ ਨੂੰ ਰਾਜ਼ ਹੀ ਰੱਖਿਆ

ਬਸ ਖੁਦ ਹੀ ਮੁਸਕਰਾ ਲਿਆ

ਸ਼ੋ-ਯੂ

ਅਨੁਵਾਦ: ਅਮਰਜੀਤ ਸਾਥੀ

سال دا پہلا سپنا
میں اس نوں راز ہی رکھیا
بس خود ہی مسکرا لیا

شو-یو

انوواد: امرجیت ساتھی

ਬੁਢਾਪਾ بڈھاپا

in my old age

even before the scarecrow

I feel ashamed of myself

Issa

ਅਪਣੀ ਬਿਰਧ ਅਵਸਥਾ ਵਿਚ

ਡਰਨੇ ਸਾਹਵੇਂ ਵੀ

ਮੈਂ ਹੋਵਾਂ ਖੁਦ ਤੋਂ ਸ਼ਰਮਿੰਦਾ

ਇੱਸਾ

ਅਨੁਵਾਦ: ਅਮਰਜੀਤ ਸਾਥੀ

اپنی بردھ اوستھا وچ
ڈرنے ساہویں وی
میں ہوواں خود توں شرمندہ

اسا

انوواد: امرجیت ساتھی

ਤਿੜ تڑ

the cool breeze

makes its home

even in a blade of grass

Issa

ਹਲਕੀ ਸੀਤ ਹਵਾ

ਘਾਹ ਦੇ ਤਿਣਕੇ ਵਿਚ ਵੀ

ਲੈਂਦੀ ਘਰ ਬਣਾ

ਇੱਸਾ

ਅਨੁਵਾਦ: ਅਮਰਜੀਤ ਸਾਥੀ

ہلکی سیت ہوا
گھاہ دے تنکے وچ وی
لیندی گھر بنا

اسا

انوواد: امرجیت ساتھی

ਢੱਠਾ ਘਰ ڈھٹھا گھر

tumble-down house…

adding to the cold

more cold

Issa

ਟੁੱਟਿਆ-ਫੁੱਟਿਆ ਘਰ…

ਸਰਦੀ ਦੇ ਵਿਚ ਜੋੜੇ

ਸਰਦੀ ਹੋਰ

ਇੱਸਾ

ਅਨੁਵਾਦ: ਅਮਰਜੀਤ ਸਾਥੀ

ٹُٹیا-فُٹیا گھر
سردی دے وچ جوڑے
سردی ہور

اسا

انوواد: امرجیت ساتھی

ਪੰਛੀ پنچھی

far, far away

a bird crosses over

the snow-covered mountain

Santoka Teneda

ਦੂਰ, ਬਹੁਤ ਦੂਰ

ਪੰਛੀ ਲੰਘਿਆ ਪਾਰ

ਬਰਫ-ਢਕੇ ਪਰਬਤ ਤੋਂ

ਸਾਨਤੋਕਾ ਤਾਨੇਦਾ

ਅਨੁਵਾਦ: ਅਮਰਜੀਤ ਸਾਥੀ

دور، بہت دور
پنچھی لنگھیا پار
برپھ-ڈھکے پربت توں

سانتوکا تانیدا

انوواد: امرجیت ساتھی

ਬਨਫ਼ਸ਼ਾ بنفشہ

violets have grown

among the ruins

of my burned house

Yagi Shokyu-ni (1713-1781)

ਬਨਫ਼ਸ਼ਾ ਉੱਗੀਆਂ

ਮੇਰੇ ਜਲ਼ੇ ਘਰ ਦੇ

ਖੰਡਰ ਵਿਚ

ਯਾਗੀ ਸ਼ੋਕੀਯੂ-ਨੀ (1713-1781)

ਅਨੁਵਾਦ: ਅਮਰਜੀਤ ਸਾਥੀ

ਫੇਸਬੁੱਕ ‘ਤੇ ਇਸ ਹਾਇਕੂ ਵਾਰੇ ਇਹ ਵਿਚਾਰ ਵਟਾਂਦਰਾ ਹੋਇਆ ਹੈ:

Arvinder Kaur/ਅਰਵਿੰਦਰ ਕੌਰ

je istrah likhiye…

ਮੇਰੇ ਘਰ ਦੇ
ਜਲੇ ਖੰਡਰ ਵਿਚ !

Amarjit Sathi/ਅਮਰਜੀਤ ਸਾਥੀ

ਅਰਵਿੰਦਰ ਜੀ
ਬੜਾ ਹੀ ਸੂਖਮ ਨੁਕਤਾ ਫੜਿਆ ਹੈ। ਇਸ ਤਰਾਂ ਵੀ ਇਹ ਹਾਇਕੂ ਲਿਖਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਪਰ ‘ਜਲ਼ੇ ਖੰਡਰ ਵਿਚ’ ਸ਼ਬਦ ‘ਜਲ਼ੇ’ ਖੰਡਰ ਦਾ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਣ ਬਣ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ‘ਜਲ਼ੇ ਘਰ’ ਵਿਚ ਸ਼ਬਦ ‘ਜਲ਼ੇ’ ਘਰ ਦਾ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਣ ਹੈ। ਕਿਉਂਕਿ ਘਰ ਜਲ਼ਿਆ ਹੈ ਇਸ ਲਈ ਮੈਨੂੰ ‘ਮੇਰੇ ਜਲ਼ੇ ਘਰ ਦੇ’ ਠੀਕ ਲਗਦਾ ਹੈ।…
ਇਕ ਮਿਸਾਲ ਲੈਂਦੇ ਹਾਂ:
ਬੱਚੇ ਖੇਡ ਰਹੇ
ਮੇਰੇ ਵੱਡੇ ਘਰ ਦੇ
ਪਿਛਵਾੜੇ ਵਿਚ
ਜਾਂ
ਬੱਚੇ ਖੇਡ ਰਹੇ
ਮੇਰੇ ਘਰ ਦੇ
ਵੱਡੇ ਪਿਛਵਾੜੇ ਵਿਚ
ਪਹਿਲੇ ਰੂਪ ਵਿਚ ਘਰ ਵੱਡਾ ਹੈ ਅਤੇ ਦੂਜੇ ਰੂਪ ਵਿਚ ਪਿਛਵਾੜਾ ਵੱਡਾ ਹੈ। ਇਹ ਮੇਰਾ ਵਿਚਾਰ ਹੈ।

 

بنفشہ اگیاں
میرے جلے گھر دے
کھنڈر وچ

یاگی شوکییو-نیکییو 1713-1781

انوواد: امرجیت ساتھی

پھیسبکّ ‘تے اس ہائکو وارے ایہہ وچار وٹاندرا ہویا ہے:

Arvinder Kaur/اروندر کور
je istrah likhiye…
میرے گھر دے
جلے کھنڈر وچ !
Amarjit Sathi/امرجیت ساتھی
اروندر جی
بڑا ہی سوخم نقطہ پھڑیا ہے۔ اس طرحاں وی ایہہ ہائکو لکھیا جا سکدا ہے۔ پر ‘جلے کھنڈر وچ’ شبد ‘جلے’ کھنڈر دا وشیشن بن جاندا ہے اتے ‘جلے گھر’ وچ شبد ‘جلے’ گھر دا وشیشن ہے۔ کیونکہ گھر جلیا ہے اس لئی مینوں ‘میرے جلے گھر دے’ ٹھیک لگدا ہے۔…
اک مثال لیندے ہاں:
بچے کھیڈ رہے
میرے وڈے گھر دے
پچھواڑے وچ
جاں
بچے کھیڈ رہے
میرے گھر دے
وڈے پچھواڑے وچ
پہلے روپ وچ گھر وڈا ہے اتے دوجے روپ وچ پچھواڑا وڈا ہے۔ ایہہ میرا وچار ہے۔

ਬਾਂਗ بانگ

winter rain

falls on cow-shed;

a cock crows

Buson

ਸਿਆਲ਼ ਦਾ ਮੀਂਹ

ਪਸ਼ੂਆਂ ਦੇ ਢਾਰੇ ‘ਤੇ ਪੈਂਦਾ;

ਮੁਰਗਾ ਦੇਵੇ ਬਾਂਗਾਂ

ਬੂਸੋਨ

ਅਨੁਵਾਦ: ਅਮਰਜੀਤ ਸਾਥੀ

سیال دا مینہہ
پشواں دے ڈھارے ‘تے پیندا؛
مرغا دیوے بانگاں

بوسون

انوواد: امرجیت ساتھی

ਉਡੀਕ اڈیک

the awaited one’s

distant footsteps

on fallen leaves…

Buson

ਆਉਣ ਵਾਲ਼ੇ ਦੀ

ਪੈੜ-ਚਾਲ ਦੂਰ

ਝੜੇ ਪੱਤਿਆਂ ‘ਤੇ…

ਬੂਸੋਨ

ਅਨੁਵਾਦ: ਅਮਰਜੀਤ ਸਾਥੀ

آؤن والے دی
پیڑ-چال دور
جھڑے پتیاں ‘تے…

بوسون

انوواد: امرجیت ساتھی

ਹਨੇਰ ہنیر

caught–

a firefly

in the mind’s darkness

Buson

ਫਸਿਆ–

ਇਕ ਜੁਗਨੂੰ

ਮਨ ਦੇ ਹਨੇਰ ਵਿਚ

ਬੂਸੋਨ

ਅਨੁਵਾਦ: ਅਮਰਜੀਤ ਸਾਥੀ

پھسیا–
اک جگنوں
من دے ہنیر وچ

بوسون

انوواد: امرجیت ساتھی

ਬਰਫ

such a lot of snow

to do snow-viewing

there’s no place to go

Buson

ਏਨੀ ਬਰਫ ਪਈ

ਬਰਫ-ਵੇਖਣ ਜਾਣ ਨੂੰ

ਕੋਈ ਥਾਂ ਨਾ ਰਹੀ

ਬੂਸੋਨ

ਅਨੁਵਾਦ: ਅਮਰਜੀਤ ਸਾਥੀ

اینی برف پئی
برپھ-ویکھن جان نوں
کوئی تھاں نہ رہی

بوسون

انوواد: امرجیت ساتھی

ਗੁਲਦਾਓਦੀ

ah, in the corner

look again–

winter chrysanthemum, red

Teijo Nakamura

ਵਾਹ, ਖੂੰਜੇ ਵਿਚ

ਮੁੜ ਵੇਖ–

ਸਰਦੀ ਦੀ ਗੁਲਦਾਓਦੀ, ਲਾਲ

ਤੀਆਈਜੋ ਨਾਕਾਮੂਰਾ

ਅਨੁਵਾਦ: ਅਮਰਜੀਤ ਸਾਥੀ

واہ، کھونجے وچ
مڑ ویکھ–
سردی دی گلداؤدی، لال

تیائیجو ناکامورا

انوواد: امرجیت ساتھی

ਬੱਚਾ بچہ

“gimme that moon”

cries the crying

child

Issa

“ਔਹ ਚੰਨ ਮੈਂ ਲੈਣੈਂ”

ਰੋਂਦਾ ਬੱਚਾ

ਮੰਗ ਰਿਹਾ

ਇੱਸਾ

ਅਨੁਵਾਦ: ਅਮਰਜੀਤ ਸਾਥੀ

“اوہ چن میں لینیں”
روندا بچہ
منگ رہا

اسا

انوواد: امرجیت ساتھی

ਝੜਦੇ ਪੱਤੇ

the kitten catches one

for a second…

fallen leaves

Issa

ਬਲੂੰਗੜਾ ਫੜ ਲੈਂਦਾ ਇਕ

ਇਕ ਸਕਿੰਟ ਲਈ…

ਝੜਦੇ ਪੱਤੇ

ਇੱਸਾ

ਅਨੁਵਾਦ: ਅਮਰਜੀਤ ਸਾਥੀ

ਪਤਝੜ

autumn –even

birds and clouds

look old

Basho

ਪਤਝੜ…

ਪੰਛੀ ਤੇ ਬੱਦਲ਼ ਵੀ

ਲਗਦੇ ਬੁੱਢੇ

ਬਾਸ਼ੋ

ਅਨੁਵਾਦ: ਅਮਰਜੀਤ ਸਾਥੀ

ਸੰਝ سنجھ

the only one to nag now

is the wall …

autumn dusk

Issa

ਨੁਕਤਾਚੀਨੀ ਲਈ ਹੁਣ

ਬਸ ਇਕੋ ਦੀਵਾਰ…

ਪਤਝੜ ਸੰਧਿਆ

ਇੱਸਾ

ਅਨੁਵਾਦ: ਅਮਰਜੀਤ ਸਾਥੀ

نقطہ چینی لئی ہن
بس اکو دیوار
پتجھڑ سندھیا

اسا

انوواد: امرجیت ساتھی

ਚੰਨ چن

the moon in the water

turns somersaults

and flows away

Sano Ryota

ਪਾਣੀ ਅੰਦਰ ਚੰਨ

ਕਲਾਬਾਜ਼ੀ ਖਾ ਕੇ

ਟੁੱਭੀ ਮਾਰ ਗਿਆ

ਸਾਨੋ ਰਾਇਓਟਾ

ਅਨੁਵਾਦ: ਅਮਰਜੀਤ ਸਾਥੀ

پانی اندر چن
قلابازی کھا کے
ٹُبھی مار گیا

سانو رائیوٹا

انوواد: امرجیت ساتھی

ਦੌਰਾ دورہ

a whole family

all gray-haired with canes

visits grave

Basho

ਸਾਰਾ ਪਰੀਵਾਰ

ਧੌਲ਼ੇ ਵਾਲ਼ ਹੱਥੀਂ ਖੂੰਡੀਆਂ

ਕਰੇ ਕਬਰਾਂ ਦਾ ਦੌਰਾ

ਬਾਸ਼ੋ

ਅਨੁਵਾਦ: ਅਮਰਜੀਤ ਸਾਥੀ

سارا پریوار
دھولے وال ہتھیں کھونڈیاں
کرے قبراں دا دورہ

باشو

انوواد: امرجیت ساتھی

ਪਤਝੜ پتجھڑ

all of a sudden

my first fallen tooth-

autumn wind

Sanpu

ਇਕ ਦਮ ਅਚਾਨਕ

ਮੇਰਾ ਪਹਿਲਾ ਦੰਦ ਝੜਿਆ-

ਪਤਝੜ ਦੀ ‘ਵਾ

ਸੈਨਪੂ

ਅਨੁਵਾਦ: ਅਮਰਜੀਤ ਸਾਥੀ

اک دم اچانک
میرا پہلا دند جھڑیا-
پتجھڑ دی ‘وا

سینپو

انوواد: امرجیت ساتھی

ਲਾਲ ਫੁੱਲ لال پھلّ

the autumn wind;

the red flowers

she liked to pluck

Issa

ਪਤਝੜ ਦੀ ‘ਵਾ;

ਲਾਲ ਫੁੱਲ ਜਿਹੜੇ ਉਹ

ਤੋੜਨੇ ਪਸੰਦ ਕਰਦੀ

ਇੱਸਾ

ਅਨੁਵਾਦ: ਅਮਰਜੀਤ ਸਾਥੀ

پتجھڑ دی ‘وا
لال پھلّ جہڑے اوہ
توڑنے پسند کردی

اسا

انوواد: امرجیت ساتھی

ਕੁੱਤੇ کُتے

walking the dog

you meet

lots of dog

Soshi

ਕੁੱਤਾ ਘੁਮਾਉਂਦਿਆਂ

ਤੁਹਾਨੂੰ ਟੱਕਰਦੇ

ਬਥੇਰੇ ਕੁੱਤੇ

ਸੋਸ਼ੀ

ਅਨੁਵਾਦ: ਅਮਰਜੀਤ ਸਾਥੀ

کُتا گھماؤندیاں
تہانوں ٹکردے
بتھیرے کُتے

سوشی

انوواد: امرجیت ساتھی

ਪਤਝੜ پتجھڑ

for me leaving

for you staying

two autumns

Shiki

ਮੇਰੇ ਲਈ ਲੰਘ ਚੱਲੀ

ਤੇਰੇ ਲਈ ਠਹਿਰੀ

ਪਤਝੜਾਂ ਦੋ

ਸ਼ਿਕੀ

ਅਨੁਵਾਦ: ਅਮਰਜੀਤ ਸਾਥੀ

میرے لئی لنگھ چلی
تیرے لئی ٹھہری
پتجھڑاں دو

شکی

انوواد: امرجیت ساتھی

ਛਾਂਈ-ਮਾਂਈਂ چھائیں-مائیں

waving umbrellas

“goodbye”…”goodbye”…

gossamer haze

Issa

ਛਤਰੀਆਂ ਹਿਲਾਉਂਦੇ

“ਅਲਵਿਦਾ”…”ਅਲਵਿਦਾ”

ਛਾਈਂ-ਮਾਈਂ ਧੁੰਦ

ਇੱਸਾ

ਅਨੁਵਾਦ: ਅਮਰਜੀਤ ਸਾਥੀ

چھتریاں ہلاؤندے
“الوداع”…”الوداع”
چھائیں-مائیں دھند

اسا

انوواد: امرجیت

ਪਿਆਰ پیار

sharing one umbrella–

the person more in love

gets wet

Keisanjin

ਇਕੋ ਛਤਰੀ ਹੇਠਾਂ–

ਵੱਧ ਪਿਆਰ ਕਰਨ ਵਾਲ਼ਾ

ਬਹੁਤਾ ਭਿਜਿਆ

ਕੇਆਈਸੈਂਜਿਨ

ਅਨੁਵਾਦ: ਅਮਰਜੀਤ ਸਾਥੀ

اکو چھتری ہیٹھاں
ودھ پیار کرن والا
بہتا بِھجیا

کیائیسینجن

انوواد: امرجیت ساتھی

ਮਾਪੇ ماپے

Heaven knows

earth knows, every neighbor knows

parents don’t know

Shishoshi

ਅੰਬਰ ਜਾਣੇ

ਧਰਤ ਜਾਣੇ, ਜਾਣੇ ਕੁੱਲ ਗਵਾਂਢ

ਮਾਪਿਆਂ ਨੂੰ ਪਤਾ ਨਹੀਂ

ਸ਼ਾਈਸ਼ੋਸ਼ੀ

ਅਨੁਵਾਦ: ਅਮਰਜੀਤ ਸਾਥੀ

امبر جانے
دھرت جانے، جانے کلّ گوانڈھ
ماپیاں نوں پتہ نہیں

شائیشوشی

انوواد: امرجیت ساتھی

ਪਤੰਗ پتنگ

today too!

today too! kites cought

by the nettle tree

Issa

ਅੱਜ ਵੀ!

ਅੱਜ ਵੀ! ਪਤੰਗ ਫੜੇ

ਕੰਡਿਆਂ ਵਾਲ਼ੇ ਰੁੱਖ ਨੇ

ਇੱਸਾ

ਅਨੁਵਾਦ: ਅਮਰਜੀਤ ਸਾਥੀ

اج وی
اج وی! پتنگ پھڑے
کنڈیاں والے رُکھ نے

اسا

انوواد: امرجیت ساتھی

ਛਮਕ چھمک

a child on my back

I picked a bracken shoot

and let him hold it

Kyotai

ਬੱਚਾ ਮੇਰੀ ਘਨੇੜੀ

ਮੈਂ ਝਾੜ ਦੀ ਛਮਕ ਤੋੜਕੇ

ਉਸ ਨੂੰ ਫੜਾ ਦਿੱਤੀ

ਕਾਇਓਤਾਇ

ਅਨੁਵਾਦ: ਅਮਰਜੀਤ ਸਾਥੀ

بچہ میری گھنیڑی
میں جھاڑ دی چھمک توڑکے
اس نوں پھڑا دتی

کائیوتائ

انوواد: امرجیت ساتھی

ਤਿਤਲੀ تتلی

garden butterfly–

as the baby crawls, it flies

crawls— flies–

Issa

ਬਾਗ ਦੀ ਤਿਤਲੀ–

ਜਿਉਂ ਹੀ ਬੱਚਾ ਰਿੜ੍ਹਕੇ ਜਾਵੇ, ਉੜਜੇ

ਰਿੜ੍ਹਕੇ ਜਾਵੇ—ਉੜਜੇ–

ਇੱਸਾ

ਅਨੁਵਾਦ: ਅਮਰਜੀਤ ਸਾਥੀ

باغ دی تتلی

جیوں ہی بچہ رڑھکے جاوے، اڑجے

رڑھکے جاوے—اڑجے–

اسا

انوواد: امرجیت ساتھی

ਪੱਤਾ

the leaf of the paulownia

with not a breath of wind

falls

Boncho

ਪਾਓਲੋਨੀਆ ਦਾ ਪੱਤਾ

ਬਿਨ ਹਵਾ ਦੇ ਬੁੱਲੇ ਤੋਂ ਹੀ

ਝੜ ਗਿਆ

ਬੋਂਚੋ

ਅਨੁਵਾਦ: ਅਮਰਜੀਤ ਸਾਥੀ

ਸਹਿਜ سہج

just this morning–

a single paulownia leaf

has gently fallen

Issa

ਅੱਜ ਹੀ ਸਵੇਰੇ–

ਪਾਓਲੋਨੀਆ ਦਾ ਇਕ ਪੱਤਾ

ਬੜੇ ਸਹਿਜ ਨਾਲ਼ ਝੜਿਆ

ਇੱਸਾ

ਅਨੁਵਾਦ: ਅਮਰਜੀਤ ਸਾਥੀ

ਨੋਟ: ਪਾਓਲੋਨੀਆ = ਦਿਲ ਦੀ ਸ਼ਕਲ ਵਾਲ਼ੇ ਵੱਡੇ ਵੱਡੇ ਪੱਤਿਆਂ ਵਾਲਾ ਰੁੱਖ ਜਿਸ ਨੂੰ ‘princess tree’ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

اج ہی سویرے–
پاؤلونیا دا اک پتہ
بڑے سہج نال جھڑیا

اسا

انوواد: امرجیت ساتھی

نوٹ: پاؤلونیا = دل دی شکل والے وڈے وڈے پتیاں والا رکھ جس نوں ‘princess tree’ وی کیہا جاندا ہے۔
n.
Any of several Chinese deciduous trees of the genus Paulownia, having large, heart-shaped, opposite leaves and pyramidal panicles of purplish or white flowers with a spotted interior. Also called princess tree.

ਡਰਨਾ ڈرنا

shielding an infant

from the wind–

a scarecrow

Issa

ਬੱਚੇ ਨੂੰ ਬਚਾ ਰਿਹਾ

ਹਵਾ ਤੋਂ–

ਇਕ ਡਰਨਾ

ਇੱਸਾ

ਅਨੁਵਾਦ: ਅਮਰਜੀਤ ਸਾਥੀ

بچے نوں بچا رہا
ہوا توں–
اک ڈرنا

اسا

انوواد: امرجیت ساتھی

ਬੰਸਰੀ-ਵਾਦਕ بنسری-وادکی

the flute player

bitten by a mosquito

on the edge of his lips

Kyoriku

ਬੰਸਰੀ-ਵਾਦਕ ਦੇ

ਮੱਛਰ ਲੜਿਆ

ਬੁੱਲ੍ਹਾਂ ਕੋਲ਼

ਕਾਇਓਰਿਕੁ

ਅਨੁਵਾਦ: ਅਮਰਜੀਤ ਸਾਥੀ

بنسری-وادکی دے
مچھر لڑیا
بلھاں کول

کائیورکُ

انوواد: امرجیت ساتھی

شاہ مُکھی روپ : جسوندر سنگھ
ਸ਼ਾਹਮੁਖੀ ਰੂਪ : ਜਸਵਿੰਦਰ ਸਿੰਘ

ਸੰਧਿਆ سندھیا

evening

waves come into the cove

one at a time

Shiki

ਸੰਧਿਆ ਵੇਲ਼ਾ

ਨਿੱਕੀ ਖਾੜੀ ਲਹਿਰਾਂ ਆਵਣ

ਇਕ ਇਕ ਕਰ ਕੇ

ਸ਼ਿਕੀ

ਅਨੁਵਾਦ: ਅਮਰਜੀਤ ਸਾਥੀ

سندھیا ویلا
نِکی کھاڑی لہراں آون
اِک اِک کر کے

شکی

انوواد: امرجیت ساتھی

شاہ مُکھی روپ : جسوندر سنگھ
ਸ਼ਾਹਮੁਖੀ ਰੂਪ : ਜਸਵਿੰਦਰ ਸਿੰਘ

ਸੱਪ سپّ

The snake flees–

but the eyes that peered at me

remain in the weeds

Kyoshi

ਸੱਪ ਛੁਪ ਗਿਆ

ਪਰ ਮੇਰੇ ਵਲ ਝਾਕੀਆਂ ਅੱਖਾਂ

ਰਹਿ ਗਈਆਂ ਘਾਹ-ਫੂਸ ‘ਚ

ਕਾਇਓਸ਼ੀ

ਅਨੁਵਾਦ: ਗੁਰਮੀਤ ਸੰਧੂ

سپّ چھپ گیا
پر میرے ول جھاکیاں اکھاں
رہِ گئیاں گھاہ-پھوس ‘چ

کائیوشی

انوواد: گرمیت سندھو

ਤਿਤਲੀ تِتلی

crazed by flowers

surprised by the moon–

a butterfly

Chora

ਫੁੱਲਾਂ ਦੀ ਚੰਭਲ਼ਾਈ

ਚੰਨ ਦੀ ਕਰੀ ਅਚੰਭਤ–

ਇਕ ਤਿਤਲੀ

ਚੋਰਾ

ਅਨੁਵਾਦ: ਅਮਰਜੀਤ ਸਾਥੀ

پھُلاں دی چمبھلائی
چن دی کری اچمبھت–
اک تِتلی

چورا

ਪਰਸੰਨਤਾ پرسنتا

Happiness

at the white face of the child

in small mosquito net

Buson

ਪਰਸੰਨਤਾ

ਨਿੱਕੀ ਮੱਛਰਦਾਨੀ ਅੰਦਰ ਸੁੱਤੇ

ਬੱਚੇ ਦੇ ਗੋਰੇ ਮੂੰਹ ਉੱਤੇ

ਬੂਸੋਨ

ਅਨੁਵਾਦ: ਅਮਰਜੀਤ ਸਾਥੀ

پرسنتا
نِکی مچھردانی اندر سُتے
بچّے دے گورے منہ اتے

بوسون

شاہ مُکھی روپ : جسوندر سنگھ
ਸ਼ਾਹਮੁਖੀ ਰੂਪ : ਜਸਵਿੰਦਰ ਸਿੰਘ

انوواد: امرجیت ساتھی

ਪਾਲਤੂ پالتو

domestic ducks

stretch their necks

hoping to see the world

Koji

ਪਾਲਤੂ ਬੱਤਖਾਂ

ਉੱਚਾ ਚੁਕਣ ਸਿਰਾਂ ਨੂੰ

ਜੱਗ ਵੇਖਣ ਦੀ ਆਸ

ਕੋਜੀ

ਅਨੁਵਾਦ: ਅਮਰਜੀਤ ਸਾਥੀ

پالتو بطخاں
اُچا چکن سراں نوں
جگّ ویکھن دی آس

کوجی

انوواد: امرجیت ساتھی

شاہ مُکھی روپ : جسوندر سنگھ
ਸ਼ਾਹਮੁਖੀ ਰੂਪ : ਜਸਵਿੰਦਰ ਸਿੰਘ

ਧੁੰਦ دھند

in the dense mist

what is being shouted

between hill and boat

Kito (1741-89)

ਗਹਿਰੀ ਧੁੰਦ ਵਿਚ

ਕੀ ਰੌਲ਼ਾ ਪੈ ਰਿਹੈ

ਪਹਾੜੀ ਤੇ ਕਿਸ਼ਤੀ ਵਿਚਕਾਰ

ਕਿਟੋ (੧੭੪੧-੮੯)

ਅਨੁਵਾਦ: ਅਮਰਜੀਤ ਸਾਥੀ

گہری دھند وچ
کی رولا پے رہے
پہاڑی تے کشتی وچکار

1741-89

انوواد: امرجیت ساتھی

ਖਾਲੀ ਘਰ خالی گھر

a dog sleeping

at the door of an empty house,

leaves of willow-tree scattering

Shiki

ਕੁੱਤਾ ਸੁੱਤਾ

ਖਾਲੀ ਘਰ ਦੇ ਬੂਹੇ ਅੱਗੇ,

ਬੈਂਤ-ਰੁੱਖ ਦੇ ਪੱਤੇ ਖਿੰਡਣ

ਸ਼ਿਕੀ

ਅਨੁਵਾਦ: ਅਮਰਜੀਤ ਸਾਥੀ

کُتا سُتا
خالی گھر دے بوہے اگے،
بینت-رکھ دے پتے کھنڈن

شکی

انوواد: امرجیت ساتھی

شاہ مُکھی روپ : جسوندر سنگھ
ਸ਼ਾਹਮੁਖੀ ਰੂਪ : ਜਸਵਿੰਦਰ ਸਿੰਘ

ਛਿੱਲੜ چھلڑ

getting old–

I slip on a watermelon rind

as I dance

Socho

ਬੁੱਢਾ ਹੋ ਰਿਹਾਂ–

ਨਾਚ ਕਰਦਿਆਂ

ਤਰਬੂਜ਼ ਛਿੱਲੜ ‘ਤੋਂ ਤਿਲ੍ਹਕ ਜਾਂਦਾ ਹਾਂ

ਸੋਚੋ

ਅਨੁਵਾਦ: ਅਮਰਜੀਤ ਸਾਥੀ

بُڈھا ہو رہاں–
ناچ کردیاں
تربوز چھلڑ ‘توں تلھک جاندا ہاں

سوچو

انوواد: امرجیت ساتھی

شاہ مُکھی روپ : جسوندر سنگھ
ਸ਼ਾਹਮੁਖੀ ਰੂਪ : ਜਸਵਿੰਦਰ ਸਿੰਘ

ਦਸਤਕ دستک

“coming, coming”

but someone still knocks–

snowy gate

Kyorai

“ਆ ਰਿਹਾਂ, ਆ ਰਿਹਾਂ”

ਫਿਰ ਵੀ ਦਸਤਕ ਦੇਈ ਜਾਂਦੈ ਕੋਈ —

ਬਰਫ-ਅੱਟਿਆ ਬੂਹਾ

ਕਿਯੁਰਾਏ

ਅਨੁਵਾਦ: ਅਮਰਜੀਤ ਸਾਥੀ

“آ رہاں، آ رہاں”

پھر وی دستک دیئی جاندے کوئی –

برپھ-اٹیا بوہا

کیرائے

انوواد: امرجیت ساتھی

شاہ مُکھی روپ : جسوندر سنگھ
ਸ਼ਾਹਮੁਖੀ ਰੂਪ : ਜਸਵਿੰਦਰ ਸਿੰਘ

ਪੁਲ਼ پُل

walking along the river

with no bridge to cross–

the day is long

Shiki

ਦਰਿਆ ਦੇ ਨਾਲ਼ ਤੁਰ ਰਿਹਾਂ

ਕੋਈ ਪੁਲ਼ ਨਾ ਪਾਰ ਜਾਣ ਲਈ–

ਦਿਨ ਵੀ ਲੰਮੇਰਾ

ਸ਼ਿਕੀ

ਅਨੁਵਾਦ: ਅਮਰਜੀਤ ਸਾਥੀ

دریا دے نال تُر رہاں
کوئی پُل نہ پار جان لئی–
دِن وی لما ہے

شکی

انوواد: امرجیت ساتھی

شاہ مُکھی روپ : جسوندر سنگھ
ਸ਼ਾਹਮੁਖੀ ਰੂਪ : ਜਸਵਿੰਦਰ ਸਿੰਘ